Zbigniew Marcin Kowalewski
Αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Zbigniew Marcin Kowalewski , από τη Γαλλική του μετάφραση στην ηλεκτρονική εφημερίδα MEDIAPART. Το γλωσσικό παραπέτασμα που μας χωρίζει από τις ρωσικές και ουκρανικές πηγές πληροφόρησης έχει δημιουργήσει αρκετή σύγχυση από μόνο του. Ο αρθρογράφος είναι ειδικός στο Ουκρανικό ζήτημα και ένα παλιότερο εντυπωσιακά εμπεριστατωμένο άρθρο του που έχουμε δημοσιεύσει πρόσφατα: είναι μια πολύ χρήσιμη εισαγωγή στο τωρινό.
Στις 22 Απριλίου ο Boris Kagarlitsky διαβεβαίωνε ότι «δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί από την παρέμβαση της Ρωσίας η επιτυχημένη εξέγερση των εκατοντάδων χιλιάδων ή ακόμη και εκατομμυρίων ανθρώπων στην ανατολική Ουκρανία» [1] . Μια εξέγερση των εκατοντάδων χιλιάδων, ακόμη και εκατομμυρίων; Ακόμη και η προπαγάνδα του ρωσικού καθεστώτος προς το εξωτερικό, προεξάρχοντος του καναλιού Russia Today, είναι χίλιες φορές πιο μετρημένη.
Μέσα στην παγκόσμια αριστερά, σχεδόν κανείς δεν ξέρει ρωσικά, και ακόμη λιγότερο ουκρανικά. Έτσι, όταν αυτή η αριστερά θέλει να ξέρει τι συμβαίνει στην Ουκρανία, βρίσκεται σε μια καταστροφική κατάσταση. Για να μην εξαρτάται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, είναι καταδικασμένη να προσφύγει στην αγγλόφωνη προπαγάνδα του καθεστώτος Πούτιν και σε εκείνη των δήθεν «αντιιμπεριαλιστικών δικτύων» φιλορωσικών (συχνά «φαιοκόκκινων» ή εντελώς φαιών) όπως και σε ότι ό,τι μετέφρασε στα αγγλικά το Links - International Journal of Social Renewal . Ένας ιστότοπος που ακριβώς εξασφάλισε τη διαφήμιση των γραπτών του Kagarlitsky για αυτή τη μεγάλη μαζική εξέγερση, που δεν υπάρχει.
Μεγάλο μέρος της αριστεράς έχει αφεθεί να εξαπατηθεί από αυτά τα γραπτά, όπως ακριβώς είχε πιστέψει στο παρελθόν, στην ύπαρξη ενός «φασιστικού πραξικοπήματος», μιας «φασιστικής χούντας» και «μιας φασιστικής τρομοκρατίας» στην Ουκρανία. Ένα μέρος της αριστεράς το έκανε λόγω αποπροσανατολισμού, για τον οποίο άλλωστε φέρνει το ίδιο την ευθύνη. Για ένα άλλο μέρος της αριστεράς, αρκετά σημαντικό, η «εξέγερση» στην ανατολική Ουκρανία χρησιμοποιήθηκε ως φύλλο συκής για να κρύψει το πέρασμά της με τα όπλα και τις αποσκευές της – του είδους μιας νέας θεωρίας στρατοπέδων ή απλώς μετασταλινικές – στην πλευρά του Ρωσικού ιμπεριαλισμού.
Σοσιαλιμπεριαλισμός και φανταστική επανάσταση
Στα μάτια ενός μεγάλου μέρους της δυτικής Αριστεράς, ο Kagarlitsky θεωρείται διαπρεπής Ρώσος θεωρητικός του μαρξισμού. Αυτό, παρά το γεγονός ότι στη δική του εκδοχή της ιστορίας της Ρωσίας [2] , δεν υπάρχει χώρος για την αποικιακή υποδούλωση άλλων λαών, για την ιμπεριαλιστική κυριαρχία και τη Μεγαλορωσική εθνική καταπίεση, για την «φυλακή των λαών» του καιρού των τσάρων ή της σταλινικής και μετασταλινικής εποχής, για τους αγώνες των καταπιεσμένων λαών για εθνική απελευθέρωση. Κατά συνέπεια, σε αυτή την εκδοχή της ιστορίας δεν υπάρχει ούτε και ουκρανικό εθνικό ζήτημα, ούτε ιστορικός αγώνας του ουκρανικού λαού για την ενοποίηση και την ανεξαρτησία του.
Αυτός είναι ο λόγος, που εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, ο υπογράφων θεωρώ τον Kagarlitsky ως ανήκοντα σε ένα συγκεκριμένο είδος των Ρώσων σοσιαλιστών: σε εκείνους δηλαδή που, στα μάτια ενός πασίγνωστου μπολσεβίκου, άξιζαν τους ελάχιστα εκλεπτυσμένους και ελάχιστα κομψούς χαρακτηρισμούς: «σοσιαλεθνικιστές» και «σοσιαλιμπεριαλιστές». Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι ο Kagarlitsky – ακολουθώντας την ακραία εθνικιστική δεξιά της Ρωσίας και το αυτονομιστικό κίνημα που αυτή διευθύνει – έχει αρχίσει πρόσφατα να περιγράφει την νοτιοανατολική Ουκρανία με το όνομα Νοβοροσίγια (Νέα Ρωσία) που χρησιμοποιούνταν τον καιρό των Τσάρων, όπως και το ότι για να διακοσμήσει την ιστοσελίδα του, rabkor.ru, επέλεξε ένα ιμπεριαλιστικό, «νεο-ρωσικό» έμβλημα. [3]
Κατά τη διάρκεια της κρίσης της Κριμαίας ο Kagarlitsky διακρίνεται από μία θέση τόσο πρωτότυπη όσο και γελοία. Τη θέση ότι «δεν υπάρχουν κανενός είδους κρυφές μηχανορραφίες, ούτε ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες». Αυτή η ίδια η Κριμαία, με τη δύναμη της θέλησης του ντόπιου ρωσικού λαού και τη σοφία των ηγετών του, τους οποίους επέβαλε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ήταν εκείνη που υπεράσπιζε την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, ή μάλλον ότι «η Κριμαία ήταν εκείνη που προσάρτησε τη Ρωσία» [4] . Το Links διέδωσε αυτά τα λόγια υπό τον τίτλο «Η Κριμαία προσαρτά τη Ρωσία» [5] .
Αργότερα, όταν το ρωσικό αυτονομιστικό κίνημα έκανε την εμφάνισή του στα ανατολικά της Ουκρανίας, ο Kagarlitsky εκτίμησε ότι «στην Ουκρανία διεξάγεται πραγματικά μια επανάσταση». «Είναι ένα πραγματικά επαναστατικό σημείο καμπής που ενεργεί στη συνείδηση των μαζών» , οι οποίες «κατά τρόπο εκπληκτικό, όχι μόνο κατέβηκαν στους δρόμους, αλλά έχουν αρχίσει να δρουν κατά τρόπο αυτόνομο, να οργανώνονται και να δημιουργούν ιστορία» [6] .
Άρχισαν να την δημιουργούν με τον τρόπο που δημιουργούμε την αληθινή ιστορία – έλεγε ο Kagarlitsky - δηλαδή «στη μητρική τους ρωσική γλώσσα (η οποία στο χώρο της πρώην αυτοκρατορίας, ήταν και παραμένει ακριβώς η γλώσσα της εργατικής τάξης)» Όπως βλέπουμε, η κληρονομιά των αιώνων του εκρωσισμού στις μετα-αποικιακές περιφέρειες της αυτοκρατορίας συνιστά, για τον Kagarlitsky, ένα επίτευγμα του προλεταριάτου. «Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η εργατική τάξη αρχίζει να δρα στο χώρο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης» , διαβεβαίωνε ακόμη ο Kagarlitsky. «Είναι ίσως πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για ταξική συνείδηση, αλλά παρόλα αυτά η ταξική αντιπαράθεση, έχει γίνει πραγματικότητα.» [7]
Η επανάσταση ξέσπασε, υπάρχει επείγουσα η ανάγκη για μια στρατηγική – ανακοίνωσε ο Kagarlitsky. Χωρίς αυτήν ουδεμία ελπίδα σωτηρίας. Ωστόσο, «οι σύγχρονες ρωσικές πολιτικές ελίτ είναι κατ' αρχήν ανίκανες να σκεφτούν στρατηγικά» [8] . Αυτό συμβαίνει επειδή «στους κόλπους της ρωσικής ηγεσίας, δεν υπάρχουν πολιτικοί, αλλά γραφειοκράτες και εμπειρογνώμονες σε θέματα δημοσίων σχέσεων, οι οποίοι απλούστατα δεν έχουν ούτε την εμπειρία ούτε την προθυμία να λάβουν ριψοκίνδυνες αποφάσεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν ριζικά την κατάσταση. Δεν έχουν ιδέα για το πώς χρειάζεται να δράσει κανείς σε συνθήκες μιας κρίσης μεγάλης κλίμακας και μιας επανάστασης.»[9]
Επιπλέον, ο τρόπος δράσης του «επαναστατικού» κινήματος στην ανατολική Ουκρανία «δεν δημιουργεί προϋποθέσεις για μια στρατηγική στροφή». Οι «πράξεις του βασίζονται σε μια ορισμένη αντίληψη της συγκεκριμένης κατάστασης, όχι μόνο των ηγετών του κινήματος, αλλά πάνω απ' όλα, ενός μεγάλου μέρους των μαζών στα δυτικά της χώρας. Οι στασιαστές δηλαδή είναι πεπεισμένοι ότι πρέπει απλά να κρατηθούν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, και μετά η Ρωσία θα έρθει σε βοήθειά τους. Και αν αυτό δεν συμβεί με τη μορφή της άμεσης στρατιωτικής επέμβασης, αυτό σημαίνει ότι θα βρουν μια άλλη μορφή. Δυστυχώς, κάθε μέρα που περνά από την αρχή της εξέγερσης δείχνει πόσο απατηλές είναι αυτές οι ελπίδες». [10]
Ο Kagarlitsky λοιπόν προσπαθεί να υπερπηδήσει αυτή τη διπλή αστοχία: να καθοδηγήσει το αποσχιστικό κίνημα για το πώς θα πρέπει να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για μια «στρατηγική τομή» η οποία θα ανοίξει στην «επανάσταση» το δρόμο για τη νίκη. «Προσπαθώντας να ελιχθούν και να καιροσκοπήσουν, οι ρωσικές αρχές απλώς κινδυνεύουν να τους διαφύγει το σημείο της στρατηγικής τομής». Αυτός είναι ο λόγος που, «για να μπορέσουν οι στασιαστές να κρατήσουν τη στρατηγική πρωτοβουλία στα χέρια τους, είναι επιτακτική ανάγκη να μην περιμένουν τις αποφάσεις του Κρεμλίνου, αλλά, αντιθέτως, με τις ενέργειές τους να δημιουργήσουν μια νέα κατάσταση που θα εκμαιεύσει τις αποφάσεις αυτές. Το σημείο καμπής στην εξέλιξη των συγκρούσεων στη νοτιοανατολική Ουκρανία θα επέλθει μόνο όταν θα ενταχθούν στο κίνημα αυτό τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα, κυρίως το Χάρκοβο και η Οδησσός.» [11]
Οι «λαϊκές δημοκρατίες» ολιγαρχικής έμπνευσης
Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι «η διεύρυνση της κοινωνικής βάσης της εξέγερσης» – η οποία, θυμηθείτε, έχει ούτως ή άλλως συμπεριλάβει «εκατοντάδες χιλιάδες, ακόμη και εκατομμύρια ανθρώπους» – «εξαρτάται από το πρόγραμμά της». Αυτό θα πρέπει να είναι «ένα αντιολιγαρχικό κοινωνικό πρόγραμμα» , αλλά – προλαβαίνει ο Kagarlitsky – καθόλου «ρητά αριστερό ή σοσιαλιστικό˙ αρκεί να καλεί στην εθνικοποίηση των ιδιοκτησιών εκείνων των ουκρανών ολιγαρχών που είναι ανοιχτά συνδεδεμένοι με την εξουσία του Κιέβου». [12] Με άλλα λόγια, θα πρέπει να είναι ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο στον εθνικιστικό χαρακτήρα του αυτονομιστικού «νεορωσικού» κινήματος που ο Kagarlitsky παρασιωπά μεν στα γραπτά του, αλλά για το οποίο ήταν – όπως φαίνεται – τελείως ενήμερος.
Αλλά η ιδέα ενός τέτοιου προγράμματος δεν κράτησε πολύ: απορρίφθηκε ρητά από τον Aleksandr Borodai τον « Πρωθυπουργό της Λαϊκής Δημοκρατίας του Donetsk. » Σε μια συνέντευξη στο RIA Novosti στις 31 Μαΐου, εξήγησε τι εννοούν οι αρχές αυτής της «δημοκρατίας» με την εθνικοποίηση. « Θα εθνικοποιηθούν εκείνες οι επιχειρήσεις που μέχρι τώρα θεωρούνταν ιδιοκτησία της Ουκρανίας. Απλά περνούν από χέρι σε χέρι. Ό,τι ήταν κρατικό θα παραμείνει κρατικό στη Λαϊκή Δημοκρατία του Donetsk. Είναι φυσικό και λογικό. » Και οι επιχειρήσεις του Rinat Akhmetov; « Δεν υπάρχει θέμα εθνικοποίησής τους. Δεν έχουμε τίποτα κοινό με τους κομμουνιστές, οι οποίοι παίρνουν στα χέρια τους κάτι και το εθνικοποιούν. Σεβόμαστε το νόμο για την ιδιωτική ιδιοκτησία. »[13]
Δεν αποτελεί, επομένως, έκπληξη το γεγονός ότι ο Kagarlitsky έχει επίσης παρασιωπήσει ένα άλλο εξαιρετικά σημαντικό γεγονός, που συνδέεται με το προηγούμενο: ότι δηλαδή από την αρχή, το κίνημα αυτό δεν είχε απλώς την υποστήριξη του μεγαλύτερου ολιγάρχη της Ντονμπάς, του Rinat Akhmetov, αλλά αποτελούσε δική του έμπνευση.
Ήταν πράγμα γνωστό τη στιγμή που ο Kagarlitsky έγραφε για το ξέσπασμα μιας δήθεν επανάστασης στην ανατολική Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση, όσοι ήθελαν να γνωρίζουν, το γνώριζαν, Για παράδειγμα, χάρη στον Alexandre Kosvintsev, ανεξάρτητο Ρώσο δημοσιογράφο, ο οποίος είχε ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ουκρανία πριν από επτά χρόνια, λόγω της δίωξης του από το καθεστώς Πούτιν (φοβόταν σοβαρά για τη ζωή του) και είχε λάβει την ουκρανική υπηκοότητα. Στις 10 Απριλίου, περιέλαβε τον Akhmetov στη λίστα των «10 κορυφαίων σύγχρονων Ουκρανών προδοτών». Ο Kosvintsev έγραφε: «Στην ιδιαίτερη πατρίδα του κ. Akhmetov, οι αυτονομιστές, όχι μόνο δεν έχουν ηρεμήσει, αλλά εδώ και λίγο καιρό αγωνίζονται λυσσωδώς να πραγματοποιήσουν το αποσχιστικό σχέδιο του Κρεμλίνου. Ποιος μπορεί να πιστέψει ότι ο «αφέντης» της περιοχής δεν συμμετέχει;» [14]
Αργότερα, στις 10 Μαΐου, αυτό είχε επιβεβαιωθεί πλήρως από τον Pavel Goubariev, τον εφήμερο «λαϊκό κυβερνήτη» του Donetsk (για πέντε ημέρες, από την 1η Μαρτίου). Είχε μόλις αφήσει την ουκρανική φυλακή, και, σε μια συνέντευξη στο ρωσικό Τύπο, διηγιόταν τις απαρχές αυτής της «επανάστασης» και τον ρόλο που διαδραμάτισε το Κόμμα των Περιφερειών, το ολιγαρχικό κόμμα του ανατραπέντος προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Έτσι, ο ίδιος με ειλικρίνεια παραδέχθηκε ότι: «Είδαμε να εμφανίζονται σε όλες τις πόλεις ηγέτες μιας λεγόμενης εθελοντικής λαϊκής πολιτοφυλακής. Και τότε με το κόμμα μας στην εξουσία, οι ολιγάρχες μας στα νοτιοανατολικά, άρχισαν να εργάζονται μαζί με τους ακτιβιστές της εθελοντικής λαϊκής πολιτοφυλακής. Αποδείχθηκε ότι τα δύο τρίτα των ακτιβιστών αυτών πληρώνονταν από τον ολιγάρχη Akhmetov. Μια πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων, είχαν παραμείνει πιστοί στα ιδανικά, αλλά συνέχισαν εντούτοις να παίρνουν χρήματα. Όλος ο κόσμος έπαιρνε λεφτά! (...) Υπό αυτές τις συνθήκες, όλοι πουλήθηκαν. Εκείνοι που δεν έχουν πουληθεί είτε περιθωριοποιούνται ή έγιναν αναξιόπιστοι, ή τρομοκρατήθηκαν » [15]. Κάποιους μάλιστα τους παρέδωσαν στις Υπηρεσίες Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU). Αυτή ήταν και η μοίρα του ίδιου του Goubariev.
Οι ηγέτες της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Donetsk» δεν σήκωσαν ούτε το μικρό τους δακτυλάκι για να τον απελευθερώσουν. Μόνο ο Strelkov, διοικητής των αυτονομιστών της Slavjansk, το έκανε, ανταλλάσσοντάς τον με έναν αιχμάλωτο Ουκρανό αξιωματικό. Γι' αυτό και ο Goubariev, για να εκδικηθεί την προδοσία που υπέστη, αποκάλυψε το ρόλο–κλειδί του Akhmetov στη γέννηση του αυτονομιστικού κινήματος. Σήμερα, πολλοί ακτιβιστές του αυτονομιστικού κινήματος μιλούν γι' αυτό, καθώς επίσης και παρατηρητές και σχολιαστές, όπως ο Anatoli Nesmiyan «El Murid» φιλοαυτονομιστής πολιτικός αναλυτής της Πετρούπολης, γνωστός για τις λιβυκές και συριακές του συναναστροφές (δεν είναι τόσο δύσκολη άλλωστε η αποκρυπτογράφηση). Στην ημιεπίσημη ιστοσελίδα των αυτονομιστών Russkaya Vesna (Ρωσική Άνοιξη) έγραψε, μιλώντας για τον Akhmetov, ότι «η Λαϊκή Δημοκρατία του Donetsk ήταν δικό του έργο», και ότι τώρα, από τη στιγμή που αυτή (δήθεν) του γύρισε την πλάτη, «θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι σε θέση να επιβιώσει χωρίς τον Akhmetov, ακόμη και εναντίον του, εάν είναι απαραίτητο.» [16]
Όσα αποκάλυψε ο «Υπουργός Άμυνας», Strelkov
Στις 17 Μαΐου 2014, ο συνταγματάρχης Igor Strelkov απηύθυνε μια δραματική έκκληση «προς τον πληθυσμό της Λαϊκής Δημοκρατίας του Donetsk». Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε γίνει «αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων» (που οι αυτονομιστές αποκαλούν γενικά opoltchénié , δηλαδή εθελοντική πολιτοφυλακή) και «υπουργός Άμυνας της Λαϊκής Δημοκρατίας του Donetsk». Ονομάζεται στην πραγματικότητα Igor Guirkine είναι Ρώσος πολίτης και η ανεπίσημη αποστολή του είναι η άσκηση του επαγγέλματος των όπλων στα σύνορα του «Ρωσικού κόσμου» και του Ορθόδοξου κόσμου. Έχει στην πλάτη του τέσσερις πολέμους: στη Μολδαβία, στην πλευρά των Ρώσων εθνικιστών της Υπερδνειστερίας, στη Βοσνία, στην πλευρά των Σέρβων εθνικιστών, και στην Τσετσενία, όπου συμμετείχε σε δύο πολέμους από τις τάξεις του ρωσικού στρατού.
Το Κέντρο Προάσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Memorial στην Μόσχα τον κατηγορεί ότι διέπραξε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια του δευτέρου πολέμου της Τσετσενίας [17]. Συμμετείχε, επίσης, στην προσάρτηση της Κριμαίας. Έφτασε στην Donbass από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας, διέσχισε τα σύνορα στις 12 Απριλίου. Η έκκλησή του προκάλεσε αίσθηση μεταξύ όλων εκείνων που ακολουθούσαν το ρωσικό αυτονομιστικό κίνημα στην ανατολική Ουκρανία. Σε μόλις 48 ώρες, ένα εκατομμύριο ρωσόφωνων ατόμων είδε την έκκλησή του στο YouTube [18]. Ωστόσο, ο υπόλοιπος κόσμος – ο μη ρωσόφωνος δηλαδή – δεν έχει τίποτε ακουστά ακόμη.
«Πρέπει να σας πω την αλήθεια. Κοιτάζοντάς σας στα μάτια! » είπε ο Strelkov. «Ένας μήνας έχει περάσει από τότε που εμείς, μια μικρή ομάδα εθελοντών από τη Ρωσία και την Ουκρανία, αφουγκραζόμενοι την κραυγή για βοήθεια που βγήκε από τα χείλη των ηγετών που έχετε βάλει επικεφαλής του κινήματός σας, ήρθαμε εδώ και αντιμετωπίζουμε κατά πρόσωπο σε ένοπλο αγώνα, ολόκληρο τον ουκρανικό στρατό». «Αυτόν τον τελευταίο μήνα» – συνέχισε – «ακούσαμε και πάλι αυτές τις απελπισμένες εκκλήσεις: Δώστε μας όπλα! Δώστε μας όπλα ώστε να μπορέσουμε να αγωνιστούμε για την ελευθερία μας!» Τα όπλα – συνέχισε ο Strelkov – είναι ήδη εδώ. «Βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης – στην πολιορκημένη πόλη της Slavjansk. Είναι εδώ! Εδώ, όπου χρειάζονται περισσότερο. Εδώ, όπου οι εθελοντές προστατεύουν με το σώμα τους, όλη την υπόλοιπη Donbass, συμπεριλαμβανομένων του Donetsk και του Luhansk.»
Ωστόσο ... «Τι βλέπουμε; Αφθονία των πάντων, εκτός από τα πλήθη των εθελοντών, που δεν είναι εδώ, δεν βρίσκονται στις πύλες των επιτελείων μας. Η Slavjansk έχει 120 χιλιάδες κατοίκους. Το Kramatorsk δύο φορές περισσότερους. Συνολικά, η περιοχή του Donetsk, έχει 4,5 εκατομμύρια κατοίκους. (...). Ομολογώ ειλικρινά ότι δεν περίμενα καθόλου πως δεν θα μπορούσαμε να βρούμε σε ολόκληρη την περιοχή, ούτε μια χιλιάδα άνδρες πρόθυμους να ρισκάρουν τη ζωή τους – όχι στην πόλη τους, σε ένα οδόφραγμα κάτω από το σπίτι τους, όπου θα έπαιρνε μισή μέρα με το αυτοκίνητο για να συναντήσουν ένα στρατιώτη της Εθνικής Φρουράς [ουκρανικής] – αλλά στην πρώτη γραμμή, εκεί όπου πέφτουν πραγματικά πυρά κάθε μέρα.»
«Όταν ήμουν ακόμα στην Κριμαία, άκουγα τους ακτιβιστές του λαϊκού κινήματος να διηγούνται πως «όταν οι ανθρακωρύχοι ξεσηκωθούν, θα ξεσκίσουν τον κόσμο όλο με γυμνά χέρια». Προς το παρόν δεν βλέπουμε τίποτα να προκύπτει. Δεκάδες και εκατοντάδες έχουν πυκνώσει τις τάξεις μας, και πολεμούν. Δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδων τα βλέπουν όλα αυτά καθισμένοι ήσυχα μπροστά στις τηλεοράσεις τους κρατώντας ένα ποτήρι μπύρα. Προφανώς, περιμένουν να έρθει ένας στρατός από τη Ρωσία, την αδελφή τους που είναι σε θέση να κάνει τα πάντα για λογαριασμό τους. Ή να έλθει ένας επαρκής αριθμός ατρόμητων εθελοντών πρόθυμων να πεθάνουν για το δικαίωμά τους σε μια πιο αξιοπρεπή ζωή από αυτή που ζουν εδώ και 23 χρόνια κάτω από την εξουσία των εθνικιστών του Κιέβου. Πού είναι αυτοί οι 27.000 εθελοντές για τους οποίους μιλάνε οι δημοσιογράφοι; Δεν τους βλέπω.»
«Μέσα στις τάξεις των εθελοντών μας, υπάρχουν όλο και περισσότεροι άνδρες «πολύ μεγαλύτεροι από σαραντάρηδες», που μεγάλωσαν και εκπαιδεύτηκαν στον καιρό ακόμα της ΕΣΣΔ. Αλλά υπάρχουν πολύ λίγοι νέοι. Πού είναι – όλα αυτά τα παιδιά από εδώ, νέοι και εύρωστοι; Ίσως στις «ταξιαρχίες» των ληστών, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι την αναρχία που βασιλεύει, έσπευσαν να «λεηλατήσουν ό,τι λεηλατήθηκε» και σπέρνουν την αυθαιρεσία σε πόλεις και χωριά σε όλη την περιοχή του Donetsk; Ναι, κάθε μέρα δεχόμαστε πληροφορίες για τις νέες τους «νίκες». Πολλοί «εθελοντές πολιτοφύλακες» δυσαρεστημένοι ζητούν όπλα, κυρίως για να υπερασπιστούν τα σπίτια τους από τους ληστές και τους εγκληματίες. Λοιπόν, η επιθυμία τους είναι νόμιμη. Ωστόσο, τίθεται το ερώτημα: πώς οι ηγέτες της εθελοντικής πολιτοφυλακής μπορούν να γνωρίζουν το ποιόν του προσώπου που έρχεται να τους δει για να πάρει όπλα; Ένας έντιμος πολίτης ή και πάλι ένας ληστής μεταμφιεσμένος σε "πατριώτη της Donbass"»;
«Η απάντηση που δίνουμε είναι απλούστατα αυτή: Θα θεωρούμε «εθελοντή πολιτοφύλακα» μόνο εκείνον που ανήκει σε μια μάχιμη μονάδα, που εμπλέκεται άμεσα στις μάχες εναντίον των στρατευμάτων της χούντας, και ο οποίος θα το κάνει σε τόπο και χρόνο που θα κρίνεται απαραίτητος από τους ηγέτες της πολιτοφυλακής! Διότι χωρίς πειθαρχία δεν θα υπάρξει τίποτα! Όχι μόνο δεν θα υπάρξει καμία νίκη, αλλά ούτε και τάξη! Αν ο καθένας θέλει να «κάνει πόλεμο», εκεί όπου του αρέσει, και στο χρόνο που του αρέσει, τότε η εθελοντική πολιτοφυλακή της Donbass θα μετατραπεί σε κάτι ανάμεσα σε μια ορδή εξαγριωμένων λιποτακτών και σε μια συμμορία του αταμάνου Anhel »[19] .
«Αλλά δεν θα γίνει έτσι! Μόνο εκείνοι που διακρίνονται στις μάχες ενάντια στον εχθρό, και εκπληρώνουν άλλα στρατιωτικά καθήκοντα, θα κερδίσουν το δικαίωμα να βάλουν τάξη στο ίδιο τους το σπίτι, μεσα από τις τάξεις της εθελοντικής πολιτοφυλακής! Και θα της επιβάλουμε τάξη –μην αμφιβάλλετε! Όλοι εκείνοι που, σήμερα, βανδαλίζουν καταστήματα και επιχειρήσεις, που πουλούν ναρκωτικά ή απλά λεηλατούν τον άμαχο πληθυσμό, να μην λογαριάζουν πως «το παιχνίδι θα συνεχιστεί σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες» και ότι «ο πόλεμος θα τα σβήσει όλα». Το τέλος της ληστείας στην Donbass έφτασε! Η νέα εξουσία θα προσφέρει σε όλους την ευκαιρία να αποφύγουν τις εγκληματικές δραστηριότητες, αλλά εκείνοι που δεν θα θελήσουν να επωφεληθούν από αυτό, θα δουν να τους επιβάλλεται μια πραγματική τιμωρία. Τιμωρία, που κανείς δεν θα πετύχει να εξαγοράσει με χρήματα! Σύμφωνη με τους νόμους εν καιρώ πολέμου!»
«Επανέρχομαι στο κύριο θέμα. Η χώρα της Donbass χρειάζεται υπερασπιστές, και η εθελοντική πολιτοφυλακή – στρατιώτες – πειθαρχημένους εθελοντές. Εάν οι άνδρες δεν κάνουν, τότε θα πάρει γυναίκες. Διέταξα σήμερα να τις εγγράφουν στην εθελοντική πολιτοφυλακή. Κρίμα που δεν υπάρχουν καθόλου αξιωματικοί μεταξύ των γυναικών. Ούτε στις εν ενεργεία ούτε στις εφεδρείες. Αλλά ποια η διαφορά, αν οι άνδρες αξιωματικοί δεν έρχονται ούτε για να μας δουν;! Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε βρει ούτε μερικές δεκάδες επαγγελματιών στρατιωτικών που να είναι έτοιμοι να διοικήσουν μάχιμες μονάδες! Τι ντροπή! Εδώ και δύο εβδομάδες, ζητώ να μου στείλουν κάποιον που θα μπορούσε να γίνει Αρχηγός του Επιτελείου, και τουλάχιστον πέντε πρόσωπα κατάλληλα για ηγέτες των μάχιμων μονάδων ή τμημάτων. Σιωπή! Ούτε ένας! » [20]
«Η αδράνεια μιας άμορφης μάζας» και Λευκοφρουροί με Μαυροεκατονταρχίτες [21]
Ο Alexander Jiline, υπερεθνικιστής Ρωσος δημοσιογράφος, επικεφαλής του τμήματος των θεμάτων ασφάλειας στο εβδομαδιαίο Moskovskiye Novosti (Νέα της Μόσχας) και στρατιωτικός σχολιαστής του Radio Svoboda, ανέλαβε πρόσφατα να «εξηγήσει γιατί η είσοδος του στρατού [ Ρωσικού] στην Ουκρανία ήταν άχρηστη και απλά βλακώδης». Έγραψε: «Ευτυχώς, ο Igor Strelkov, ο ηγέτης του κινήματος αντίστασης, τα κατάφερε καλύτερα από μένα: στην προκήρυξή του, περιέγραψε με μεγάλη ακρίβεια την αδράνεια του ντόπιου πληθυσμού του Luhansk και του Donetsk οι οποίοι αρνούνται να δράσουν για να υπερασπίσουν τα συμφέροντά τους.» [22]
Στο ίδιο πνεύμα εκφράζεται κι ένας άλλος Ρώσος παρατηρητής, επίσης υπέρ των αυτονομιστών. «Στη νότιο-ανατολική Ουκρανία υπάρχουν όπλα σε βιομηχανικές ποσότητες˙ ίσως μόνο η αεροπορία να λείπει. Στις αποθήκες, υπάρχουν ακόμη και άρματα μάχης˙ αρκεί απλά να εξασφαλισθεί η κατάλληλη προετοιμασία. Αλλά δεν υπάρχει κανείς για να το κάνει. Η αλήθεια είναι απλή και τετριμμένη: ο τοπικός πληθυσμός δεν θέλει να πολεμήσει. Δεν θέλει ούτε στο ελάχιστο να βοηθήσει, γιατί φοβάται ότι αργότερα αυτό θα γυρίσει εναντίον του. Ούτε και οι Ρώσοι εθελοντές θα επιτύχουν σπουδαία πράγματα. Δεν υπάρχει «ο στασιαστής της Donbass». Υπάρχουν μια χούφτα πιστοί άνθρωποι, έτοιμοι να κρατήσουν μέχρι τέλους, και ... μια άμορφη μάζα, που, το πολύ, θα βάλει ένα σταυρό σε ένα ψηφοδέλτιο.» [23] Για την ακρίβεια: στο ψηφοδέλτιο του «δημοψηφίσματος» που διοργανώθηκε από τους αυτονομιστές.
Αυτό είναι ό,τι μπορούμε να πούμε για αυτή την «επιτυχημένη εξέγερση των εκατοντάδων χιλιάδων ή ακόμη και εκατομμυρίων ανθρώπων στην ανατολική Ουκρανία» , που εφευρέθηκε από τον Kagarlitsky και διαδίδεται από το Links.
Ποιος είναι αυτός ο Strelkov; «Θεωρώ τον εαυτό μου υποστηρικτή της απολυταρχικής μοναρχίας στη Ρωσία» [24] , εξηγεί. «Πιστεύω ακράδαντα ότι ακόμα και σήμερα η εξουσία των μπολσεβίκων εξακολουθεί να υφίσταται στη Ρωσία . Ναι, άλλαξε, έγινε αγνώριστη, αλλά στην ουσία της παραμένει αμετάβλητη: από την άποψη του αντιρωσικού , αντιπατριωτικού και αντιθρησκευτικού προσανατολισμού της. Στις τάξεις της βρίκσονται οι απευθείας απόγονοι εκείνων που «έκαναν» την επανάσταση του 1917. Πολύ απλά, είναι μεταμφιεσμένοι, αλλά η ουσία τους δεν έχει αλλάξει. Παρέμειναν στην εξουσία και έχοντας παραπετάξει την ιδεολογία που τους εμπόδιζε, πλουτίζουν και να απολαμβάνουν υλικά αγαθά. Αλλά η διαδικασία της άμεσης καταστροφής του ρωσικού έθνους (και άλλων λαών που κατάγονται από τη Ρωσική Αυτοκρατορία) συνεχίζεται με άλλα μέσα, με τόση "επιτυχία", που προκαλεί ίλιγγο. Το 1991 έγινε πραξικόπημα, αλλά η αντεπανάσταση δεν έχει πραγματοποιηθεί.» [25]
«Για να σώσουμε την κατάσταση, χρειαζόμαστε στη Ρωσία ένα ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΣ ΝΈΟ Λευκό Ιδανικό». [26] Νέο – εξηγεί ο Strelkov – γιατί «ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού υποδέχεται την ιδεολογία του Λευκού κινήματος με εχθρότητα. Να το μεταφέρουμε στις μάζες «στην καθαρή μορφή του» θα σήμαινε να το καταδικάσουμε εκ των προτέρων σε αποτυχία.» [27]
«Πιθανώς, με τη σημερινή εξουσία δεν μπορούμε να οικοδομήσουμε παρά μία Μεγάλη Ονδούρα εκεί όπου πριν υπήρχε η Μεγάλη Ρωσία. Έχω την εντύπωση ότι αυτό έχει ήδη ευρέως επιτευχθεί.»[28] Αυτή η «εξουσία είναι εχθρός της Μεγάλης Ρωσίας, όπως και η «αντιπολίτευση». Ήρθαν στην εξουσία με τη βοήθεια της Δύσης, και δεν θέλουν να την παραδώσουν στους νέους "εκλεκτούς" της»[29]. «Όλες οι "εκρήξεις" δυσαρέσκειας στη Μόσχα και στην Πετρούπολη χρηματοδοτούνται κρυφά από το εξωτερικό. Φυσικά, "τα χρήματα για την επανάσταση" δεν δίνονται απευθείας από τη Δύση στις μαριονέτες της. Οι τοπικοί ολιγάρχες-χορηγοί ("δημοκρατικού προσανατολισμού"), είναι εκείνοι που τα δίνουν ... γιατί τα συμφέροντά τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το διεθνές εβραιο-αγγλοσαξωνικό κεφάλαιο, του οποίου αποτελούν θυγατρική.» [30]
Αυτόν τον πολιτικό προσανατολισμό συμμερίζεται και ο Alexandre Borodai τον οποίον ο Strelkov μετακάλεσε από τη Ρωσία για να τον κάνει «Πρωθυπουργό της Λαϊκής Δημοκρατίας του Donetsk.» Το αυτονομιστικό κίνημα στην Ουκρανία, που διευθύνουν, αποτελεί – σύμφωνα με τη στρατηγική τους – την ένοπλη εστία της Ρωσικής μοναρχικής αντεπανάστασης, άρρηκτα συνδεδεμένης με την επανοικοδόμηση της αυτοκρατορίας, καθώς και με την «πολιτικοθρησκευτική επανάσταση που μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα από την υποβάθμιση και την εξολόθρευση, με στόχο της ανάπτυξής της τις υπερβατικές αξίες του πνεύματος, και την μέθεξη στη θεότητα.»[31] Ο Borodai – γιος φιλοσόφου, υποστηρικτή της σκέψης του Lev Gumilev [32] και στρατευμένου εθνικιστή – είναι και ο ίδιος ένας ακτιβιστής ιδεολόγος της ακροδεξιάς.
«Φαίνεται ότι μόνο εμείς – οι Ρώσοι – είμαστε σε θέση να παίξουμε αυτό το ρόλο των εισηγητών της θρησκευτικής επανάστασης», λέει ο Borodai. «Επειδή, αν πιστέψουμε τον Gumilev, το υπερέθνος μας είναι ακόμη πολύ νέο˙ παρόλο που χρησιμοποίησε μέσα σε μερικούς αιώνες, τεράστιους πόρους για να δημιουργήσει υπερκράτη (Τρίτη Ρώμη – Ρωσική Αυτοκρατορία – ΕΣΣΔ), παραμένει ακόμα ικανό να βρει την απαραίτητη εσωτερική δύναμη για να αναλάβει μια σταυροφορία εν ονόματι των υψηλότερων αξιών του πνεύματος. (...) Η θρησκευτική επανάσταση είναι ένας αναπόφευκτος πόλεμος ενάντια στο Κακό˙ είναι επίσης ένας λυσσώδης, αδίστακτος πόλεμος. Το ρωσικό έθνος είναι ικανό για έναν τέτοιον άθλο; Ποιο είναι το περίγραμμα της μελλοντικής αυτής θρησκευτικής επανάστασης; Τα λάβαρα και οι σημαίες της θα φέρουν τους ορθόδοξους σταυρούς και άλλα χριστιανικά σύμβολα;»[33]
Στο «Σύνταγμα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Donetsk», οι Borodai και Strelkov έχουν εισαγάγει μια διατύπωση αυτολεξεί αντιγραφή από τους Θεμελιώδεις νόμους της Ρωσικής Αυτοκρατορίας του 1906, η οποία λέει ότι «η ανώτατη και δεσπόζουσα πίστη» σε αυτή τη Δημοκρατία είναι η ορθόδοξη πίστη. Εκεί γράφουν επίσης, ότι η πίστη «είναι η μήτρα των μητρών του ρωσικού κόσμου». Πρόσθεσαν, ότι πρόκειται για την πίστη «που διδάσκει η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)» [34]. Στην Ουκρανία, υπάρχουν και άλλες εκκλησίες, μεταξύ των οποίων και Ουκρανικές Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Μετά την ουκρανική περιφέρεια, η αντεπανάσταση πρέπει να επεκταθεί σε όλο το «Ρωσικό κόσμο» και να οδηγήσει στην παλινόρθωση της «ιστορικής Ρωσίας» – εκείνης των τσάρων. Στο «σύνταγμά» τους οι Borodai και Strelkov έχουν διακηρύξει «τη δημιουργία ενός κυρίαρχου και ανεξάρτητου κράτους, προσανατολισμένου προς την παλινόρθωση ενός ενιαίου χώρου κουλτούρας και πολιτισμού του Ρωσικού Κόσμου, πάνω στη βάση των κοινωνικών θρησκευτικών, πολιτισμικών και ηθικών παραδοσιακών αξιών του, στην προοπτική της προσχώρησης στην Μεγάλη Ρωσία, το διάδημα [sic] των εδαφών του Ρωσικού Κόσμου» [35]. Τι θα απογίνει λοιπόν η υπόλοιπη Ουκρανία, όταν θα πέσει κι εκείνη ύστερα από τη «Νοβοροσίγια»; Όλη η Ουκρανία – λένε οι Borodai και Strelkov – πρέπει, μαζί με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, «να επανενωθεί σε ένα ενιαίο βιώσιμο κράτος, υπό την προϋπόθεση ενός σλαβικού εθνικού πυρήνα» [36] .
Μόνο φαινομενικά, ο μοσχοβίτης Σοσιαλιστής Kagarlitsky μοιάζει πιο φιλικός προς την Ουκρανία από τη ρωσική Άκρα Δεξιά. Λέει ότι «ίσως δούμε εκ νέου, με την πάροδο του χρόνου, ένα μη διαιρεμένο από μέτωπα εμφυλίου πολέμου ουκρανικό κράτος», αλλά, προσθέτει αμέσως, «ο δρόμος προς τη δημιουργία ενός τέτοιου κράτους περνά μέσω ενός εμφυλίου πολέμου. Η Ουκρανία δεν θα επανενωθεί, μέχρις ότου οι δυνάμεις των εξεγερμένων Νοτιοανατολικών υψώσουν τις σημαίες τους πάνω από το Κίεβο» [37] . Γνωρίζουμε πλέον τι θα είναι οι σημαίες αυτές.
Στη Ρωσία, τα μάτια της εθνικιστικής, φασιστικής και νεοσταλινικής δεξιάς ο Strelkov έχει γίνει πλέον εθνικός ήρωας. «ΟStrelkov μοιάζει με τους θρύλους του Εμφυλίου Πολέμου: με το στρατηγό Κορνίλοφ και το ναύαρχο Κολτσάκ» Έτσι μιλούν στην υπεραντιδραστική εβδομαδιαία , Zavtra (αύριο), με την οποία ο ίδιος και ο Borodai συνδέονται από καιρό. «Με τέτοιο διοικητή, όχι μόνο οι περιοχές του Donetsk και του Luhansk θα γίνουν ρωσικές, αλλά και όλα τα νοτιοανατολικά, το Χάρκοβο, η Οδησσός, το Κίεβο και ολόκληρη η Ουκρανία » [38] Ωστόσο ο Strelkov καθόλου δεν προετοιμάζει τα μέσα για να κατακτήσει το Κίεβο και όλη την Ουκρανία, αλλά αναγνωρίζει δημοσίως ότι θα χάσει χωρίς στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας, την οποία διαφημίζει απεγνωσμένα στις δημόσιες δηλώσεις του. «Πού μπορούμε να βρούμε μια πηγή αισιοδοξίας; Σε μικρές επιτυχίες μας; Είναι καθαρά τακτικές˙ από στρατηγική άποψη έχουμε αρχίσει από καιρό να χάνουμε. Ο τρόπος που οι Ρώσοι αξιωματούχοι αντιλαμβάνονται το ζήτημα της στήριξης στη Νοβοροσίγια, είναι απλό και καθαρό σαμποτάζ». Ο Strelkov το έγραφε αυτό στις 16 Ιουνίου. «Αν δεν υπάρξει στρατιωτική υποστήριξη, η στρατιωτική πανωλεθρία των λαϊκών Δημοκρατιών του Donetsk και του Luhansk είναι αναπόφευκτη». [39]
Όλον αυτόν τον καιρό, τα τηλεοπτικά κανάλια που υπόκεινται στο ρωσικό καθεστώς τηρούν σιωπή γύρω από τον Strelkov. Για ποιο λόγο; Επειδή ο Πούτιν φοβάται την επιστροφή του στη Ρωσία, μετά τη στρατιωτική εκστρατεία στην Ουκρανία. Έτσι λέει ο Μπόρις Νεμτσόφ, ένας από τους πιο εξέχοντες ηγέτες της αντιπολίτευσης στον Πούτιν. Ο Nemtsov δεν έχει καμία αμφιβολία ότι ο Strelkov και «εθελοντική πολιτοφυλακή» του θα χάσουν.
«Αργά ή γρήγορα, αυτός ο πόλεμος θα τελειώσει, και ο Strelkov με τους εν όπλοις συντρόφους του, θα αναγκαστεί να επιστρέψει στη Ρωσία. Φυσικά, οι μαχητές της «πολιτοφυλακής» του γνωρίζουν ότι ο Πούτιν τους έχει προδώσει, και είναι απολύτως κατανοητό ότι θα επιστρέψουν στη Ρωσία πολύ θυμωμένοι. Διότι όχι μόνο το Κρεμλίνο δεν προσάρτησε την Donbass στη Ρωσία, αλλά ούτε καν τον στρατό του δεν έστειλε». «Ο Πούτιν είναι ένας προδότης, ένας παλιάνθρωπος και ένας αχρείος» – κατά τη γνώμη του Nemtsov «έτσι ακριβώς βλέπουν τον Πούτιν οι άνθρωποι που αγωνίζονται στην Donbass». Μετά την επιστροφή τους, «ο λαός θα μπορούσε να υποστηρίξει ακριβώς αυτούς τους «ηρωικούς πολιτοφύλακες» για τους οποίους τόσο πολύ μίλησαν τα ρωσικά μέσα» και όσο γι' αυτούς, «σίγουρα δεν πρόκειται να είναι καθόλου αβροί με τους Μοσχοβίτες προδότες». [40]
Zbigniew Marcin Kowalewski
Αναπληρωτής αρχισυντάκτης της πολωνικής έκδοσης της Le Monde Diplomatique, συγγραφέας πολλών βιβλίων για την ιστορία του ουκρανικού εθνικού ζητήματος, δημοσιευμένων, μεταξύ άλλων από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Ουκρανίας.
29 Ιουνίου 2014
Μετάφραση από τα πολωνικά: Stefan Bekier
Σημειώσεις
[1] http://rabkor.ru/analysis/2014/04/22/logic , http://links.org.au/node/3838 , http://links.org.au/node/3867
[2] Βλ. Β. Kagarlitsky, Η Αυτοκρατορία της Περιφέρειας: Η Ρωσία και το Παγκόσμιο Σύστημα, Λονδίνο, Pluto Press, 2007.
[3] http://rabkor.ru/editorial/2014/06/04/comfort
[4] http://rabkor.ru/editorial/2014/03/24/russia-and-crimea
[5] http://links.org.au/node/3790
[6] http://rabkor.ru/opinion/2014/04/13/to-the-revolution , http://links.org.au/node/3806
[7] http://rabkor.ru/editorial/2014/04/08/future-of-protests
[8] http://rabkor.ru/analysis/2014/04/22/logic , http://links.org.au/node/3838 , http://links.org.au/node/3867
[9] http://rabkor.ru/opinion/2014/04/21/fate-of-donetsk , http://links.org.au/node/3832
[10] Στο ίδιο.
[11] Στο ίδιο.
[12] Στο ίδιο.
[13] http://dnrepublic.at.ua/news/ria_novosti_124_polnaja_versija_intervju_s_premer_ ministrom_dnr/2014-05-31-242 Βλέπε το άρθρο μου «Οι Ουκρανοί Εργάτες Ακτιβιστές σχετικά με την κατάσταση στην Donbass » στο: http://blogs.mediapart.fr/blog/stefan-bekier/210514/des-militants-ouvriers-ukrainiens-sur-la-situation-dans-le-donbass
[14] http://zaxid.net/news/showNews.do?top10_suchasnih_ukrayinskih_zradnikiv&objectId =1306261
[15] http://www.rg.ru/2014/05/12/gubarev.html
[16] http://rusvesna.su/recent_opinions/1401108307
[17] http://ej.ru/?a=note&id=25176
[18] http://vk.com/wall-12637912_243160?reply=243194
[19] Κατά τη διάρκεια της επανάστασης και του εμφυλίου πολέμου στην Ουκρανία, ο Yevhen Anhel (1897-1919) διοικούσε ένα ανεξάρτητο αντάρτικο, αρνούμενος να υπαχθεί στις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της ουκρανικής Λαϊκής Δημοκρατίας (που κυβερνούσε το Διευθυντήριο του Σιμόν Πετλιούρα) και αγωνιζόταν για δικό του λογαριασμό ενάντια στον Κόκκινο Στρατό.
[ΣτΜ] Ο Σιμόν Πετλιούρα, ήταν πρώην σοσιαλδημοκράτης που είχε γίνει δεξιός ορκισμένος εχθρός του μπολσεβικισμού, και από τον Νοέμβριο του 1918, με τη βοήθεια των Γερμανών ιμπεριαλιστών, ήταν ο de facto στρατιωτικός δικτάτορας της Ουκρανίας μέχρι τη συντριβή της αντεπανάστασης στην Ουκρανία.
[20] http://rusvesna.su/news/1400342995
[21] Οι Μαύρες Εκατονταρχίες (ή μαυροεκατονταρχίτες) ήταν ένα ακροδεξιό εθνικιστικό κίνημα, μοναρχικό κληρικαλιστικό και πογκρομιστικό, που εμφανίστηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1905. Τα μάχιμα τμήματά του αποτέλεσαν ένα πρωτότυπο ενός φασιστικού κινήματος.
[22] http://rusvesna.su/recent_opinions/1401909802
[23] http://takie.org/news/chto_proiskhodit_na_jugo_zapade_ukrainy/2014-06-04-10800
[24] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=596
[25] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=1221# p25571
[26] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=881
[27] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=1248&p=2
[28] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=925
[29] Στο ίδιο.
[30] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=991
[31] http://zavtra.ru/content/view/2000-01-0464/
[32] Ο Lev Gumilev (1912-1992), Ρώσος στοχαστής, έχει δημιουργήσει μια φιλοσοφία της ιστορίας βασισμένη σε μια «θεωρία των παθών της εθνογένεσης» Αποτελεί μια θεμελίωση του πολιτισμικού ρατσισμού, ιδιαίτερα του αντισημιτισμού όπως και των γενοκτονικών πολέμων μεταξύ των «εθνικών συστημάτων» που εκλαμβάνονται ως βιολογικές ολότητες. Το «υπερέθνος» και η «εθνική χίμαιρα» που σχηματίζεται στα σημεία επαφής μεταξύ διαφορετικών «υπερεθνών» είναι τυπικές κατηγορίες αυτής της θεωρίας. Τα δημοκρατικά τμήματα της ρωσικής επιστημονικής κοινότητας την υποβάλουν σε αμείλικτη κριτική, αλλά η θεωρία αυτή κάνει μια ιλλιγγιώδη καριέρα σε πολλά πανεπιστήμια και στη ρωσική κοινωνία. Έχει πολλούς υποστηρικτές στους ακροδεξιούς κύκλους. Βλ. Μ. Laruelle, «Lev Gumilev Nikolaevic (1912-1992): Βιολογισμός και Ευρασιανισμός στη Ρωσική Σκέψη», στο: Revue des études slaves , Τόμος 72, Τεύχος 1-2, 2000.
[33] http://zavtra.ru/content/view/2000-01-0464/
[34] http://dnrepublic.at.ua/index/konstitucija_dnr/0-10
[35] Στο ίδιο.
[36] http://vikmarkovci.7bb.ru/viewtopic.php?id=1144
[37] http://rabkor.ru/opinion/2014/06/12/ukraine-could-be , http://links.org.au/node/3911
[38] http://zavtra.ru/content/view/2000-05-0253/
[39] http://rusvesna.su/news/1402937423
[40] http://www.profi-forex.org/novosti-rossii/entry1008215099.html