Σημείωση από τους συντάκτες του LeftEast: Αυτή η συνέντευξη δημοσιεύθηκε αρχικά από το Meduza [1] και μεταφράστηκε από την Anna Razumnaya.
Ο πολιτικός συγγραφέας Ilya Budraitskis εξηγεί το όραμα της αριστεράς για αποκεντρωμένη διακυβέρνηση και γιατί το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας πρέπει να φύγει μαζί με τον Πούτιν.
Η εισβολή στην Ουκρανία έφερε τη ρωσική κοινωνία αντιμέτωπη με τις συνέπειες ενός μετασχηματισμού δεκαετιών που ξεκίνησε, μεταξύ άλλων, με την εισαγωγή από τον Βλαντιμίρ Πούτιν ενός νέου εργασιακού κώδικα. Η νέα εργατική νομοθεσία, που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2001, περιόρισε τα δικαιώματα των εργατικών συνδικάτων, συμβάλλοντας στην κοινωνική ατομικοποίηση και στην κατάρρευση της πολιτικής αλληλεγγύης. Ο ιστορικός και πολιτικός σχολιαστής Ilya Budraitskis συμμετέχει στην αριστερή πολιτική σκηνή της Ρωσίας από τη δεκαετία του 1990, συμμετέχοντας στον ακτιβισμό των εργατικών συνδικάτων και σε άλλες πρωτοβουλίες πολιτών. Το Meduza μίλησε μαζί του για την αριστερή πολιτική στη Ρωσίας κατά τη διάρκεια του πολέμου, το ρόλο του CPRF (το καθεστωτικό Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας) στη μεγάλη εικόνα της ρωσικής αριστεράς, την επιβίωσή της σε αυτό που ο Budraitskis αποκαλεί "συνθήκες δικτατορίας" και τους στόχους που μπορούν να υιοθετήσουν τώρα οι ακτιβιστές της για να φέρουν μια αποκεντρωμένη, δημοκρατική μελλοντική Ρωσία, όπου το κράτος θα υπηρετεί πραγματικά τα συμφέροντα της πλειοψηφίας.
Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την πολιτική αριστερά στη Ρωσία σήμερα;
Από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, το σημερινό καθεστώς στη Ρωσία εισήλθε στο στάδιο της απροκάλυπτης δικτατορίας, η οποία θέτει υπό αμφισβήτηση κάθε νόμιμη πολιτική δραστηριότητα στη χώρα. Κατά συνέπεια, πολιτικές ομάδες και κινήματα που υπήρχαν μέχρι εκείνη την ημερομηνία διασπάστηκαν σε δύο μεγάλα στρατόπεδα: το ένα υποστηρίζει τη λεγόμενη "ειδική στρατιωτική επιχείρηση" στην Ουκρανία και το άλλο την καταδικάζει και διαμαρτύρεται γι' αυτήν. Το ίδιο είδος διχασμού συνέβη και με την πολιτική αριστερά στο σύνολό της. Αυτή ήταν μια προβλέψιμη εξέλιξη, καθώς επέκτεινε τις τάσεις που μπορούν να εντοπιστούν από το 2014. Η σημερινή Ρωσία έχει δύο διαφορετικά είδη αριστερών, και πρέπει να ξεκαθαρίσουμε για ποιο από αυτά τα δύο ανταγωνιστικά κινήματα μιλάμε.
Ας ξεκινήσουμε με το φιλοπόλεμο μπλοκ. Όταν μιλάμε για την καθεστωτική κοινοβουλευτική αριστερά που εκπροσωπείται από το Κομμουνιστικό Κόμμα (CPRF), μπορούμε να το θεωρήσουμε μια γνήσια αριστερή δύναμη;
Η φιλοπόλεμη αριστερά εκπροσωπείται πρωτίστως από την ηγεσία του CPRF και από όσους υποστηρίζουν τις θέσεις του. Για παράδειγμα, το Αριστερό Μέτωπο του Σεργκέι Ουντάλτσοφ έχει υιοθετήσει φιλοπόλεμη θέση [2]και είναι ουσιαστικά σύμμαχος του CPRF. Θεωρούν τον πόλεμο και τη σύγκρουση με τη Δύση ως μια ριζοσπαστική πρόκληση για το προηγούμενο κοινωνικοπολιτικό μοντέλο της Ρωσίας, μια πρόκληση που αναπόφευκτα θα ωθήσει τη χώρα προς την κατεύθυνση αυτού που τους αρέσει να αποκαλούν "σοσιαλισμό".
Το κύριο πρόβλημα με τη θέση τους (βάζοντας σε παρένθεση την ηθική και την εφαρμοσιμότητά της) είναι ότι δεν παρέχει καμία αναφορά στο ποιο θα είναι το υποκείμενο της πολιτικής μετατόπισης προς αυτόν τον "σοσιαλισμό" τους. Δεν μπορούν να μιλούν για τις μάζες, την οργανωμένη μισθωτή εργασία, γιατί αυτή η δυνατότητα έχει εξαλειφθεί στη Ρωσία. Όλη η δημόσια [3] πολιτική ζωή [4], συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, έχει καταστραφεί [5]. Οι απεργίες έχουν πάψει να υπάρχουν ως φαινόμενο. Η κοινωνία της Ρωσίας βρίσκεται σε μια κατάσταση μέγιστης κατάθλιψης και ταπείνωσης. Η Ρωσία του Πούτιν δεν έχει περιθώρια για κανενός είδους πρόοδο προς την κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Από τη σκοπιά της φιλοπόλεμης αριστεράς, το αντικείμενο της "σοσιαλιστικής" μετατόπισης είναι η σημερινή άρχουσα ελίτ. Η στρατηγική της, λοιπόν, είναι να πείσει την ελίτ να ακολουθήσει το δρόμο των κοινωνικοοικονομικών μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, το κίνητρο αυτών των αλλαγών (μιλάμε για πράγματα όπως η εθνικοποίηση των μεγάλων βιομηχανικών επιχειρήσεων ή μια πιο "δίκαιη" αναδιανομή των πόρων της χώρας) είναι οι αντικειμενικές ανάγκες μιας χώρας που βρίσκεται αντιμέτωπη με οξείες εξωτερικές συγκρούσεις. Εξ ου και ο προσανατολισμός προς τον στρατιωτικοποιημένο σοσιαλισμό, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού από πάνω προς τα κάτω για την κάλυψη των αναγκών του συνεχιζόμενου πολέμου.
Στις πραγματικές συνθήκες της δικτατορίας, ο Πούτιν έχει γίνει ο μοναδικός αποδέκτης όλης της προπαγάνδας του CPRF. Αυτός είναι που πρέπει να Είναι αυτός που πρέπει να πεισθεί από αυτό το κόμμα να πραγματοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που υποστηρίζει. Έτσι, στη συνάντηση του προέδρου με τις κοινοβουλευτικές παρατάξεις τον Ιούλιο του 2022, ο πρόεδρος του CPRF Γκενάντι Ζιουγκάνοφ δήλωσε [6] ότι το κόμμα του στηρίζει πλήρως την πολιτική πορεία του Πούτιν, αλλά θα ήθελε να δει κινήσεις προς το σοσιαλισμό. Ο Πούτιν απάντησε, κάπως χαριτολογώντας, ότι πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα ιδέα, αλλά θα ήταν καλό να καταλήξουμε πρώτα σε κάποιες εκτιμήσεις για το πώς θα έμοιαζε ο σοσιαλισμός στην πράξη.
Υπάρχουν πολύ σοβαροί λόγοι να αμφιβάλλουμε ότι το CPRF και οι σύμμαχοί του μπορούν να χαρακτηριστούν ως μια πραγματική αριστερή πολιτική δύναμη, αφού η σοσιαλιστική θέση βασίζεται στην ιδέα ότι οι μάζες που έχουν στερηθεί τα δικαιώματά τους πρέπει να ανακτήσουν την πολιτική και οικονομική εξουσία μέσω της αυτοοργάνωσης της βάσης. Ο σοσιαλισμός με αυτή την κλασική αριστερή έννοια είναι κάτι που ξεκινά από τον λαό, ο οποίος εγκαθιδρύει μια νέα κοινωνική τάξη προς όφελος των πολλών αντί των λίγων.
Το σημερινό CPRF και οι σύμμαχοί του έχουν απορρίψει αυτή την ιδέα, αφού δεν αντιλαμβάνονται τις μάζες με βάση το συμφέρον τους για αλλαγή από κάτω προς τα πάνω ως υποκείμενα, ή ως κινητήρια δύναμη, της αλλαγής. Η ιδέα του Ζιουγκάνοφ για τον σοσιαλισμό δεν απαιτεί καμία συμμετοχή από τις μάζες∙ κατά την άποψή του, η δραστηριότητα της βάσης είναι στην πραγματικότητα ανεπιθύμητη, καθώς η συμπεριφορά των καθημερινών ανθρώπων είναι απρόβλεπτη και επομένως μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους εχθρούς της Ρωσίας, οι οποίοι μπορεί να τους παρασύρουν με τις ψεύτικες αξίες τους. Είναι πολύ ασφαλέστερο να διεξάγονται οι μεταρρυθμίσεις με γνώμονα τα συμφέροντα του κράτους.
Έχει το CPRF πραγματική πολιτική δύναμη; Ακόμη και αν έχει εγκαταλείψει τις βασικές ιδέες της αριστερής πολιτικής, έχει αυτό το κόμμα πραγματική επιρροή στις μεταρρυθμίσεις στη χώρα;
Το CPRF μόλις γιόρτασε την 30ή επέτειό του, και μάλιστα με μεγάλη λαμπρότητα. Αυτό καθιστά το κόμμα, με επικεφαλής τον ακλόνητο ηγέτη του Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, πρακτικά σύγχρονο με το ίδιο το μετασοβιετικό πολιτικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θέση του σε αυτό το σύστημα είναι αρκετά διφορούμενη. Ως κόμμα της "διαχειριζόμενης δημοκρατίας", δεν διεκδίκησε ποτέ πραγματική πολιτική εξουσία, συντονίζοντας κάθε του βήμα με το Κρεμλίνο και ακολουθώντας τελευταία τις σαφείς οδηγίες του.
Αυτό το κόμμα δεν προσπάθησε ποτέ να βγάλει κανέναν στους δρόμους. Ο προσανατολισμός του δεν αφορά το τι συμβαίνει έξω από το κοινοβούλιο∙ αντιθέτως, όλα αφορούν την ανακατανομή των εδρών στην Κρατική Δούμα και στην περιφερειακή διακυβέρνηση. Με άλλα λόγια, αυτό το κόμμα δεν έχει μεγάλες πολιτικές φιλοδοξίες. Απλώς συντηρεί τον εαυτό του και τους μηχανισμούς του, παρέχοντας σε πολιτικούς μια σκάλα για την καριέρα τους.
Υπάρχουν δεκάδες άνθρωποι που έγιναν κυβερνήτες ή βουλευτές μόνο και μόνο επειδή πέρασαν τα πρώτα τους χρόνια ανεβαίνοντας την ιεραρχική κλίμακα του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ας πάρουμε τον κυβερνήτη του Οριόλ Αντρέι Κλύτσκοφ ή βουλευτές της Δούμας της Μόσχας, όπως ο εγγονός του Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, Λεονίντ Ζιουγκάνοφ, ή ο κυβερνήτης της Χακασίας, Βαλεντίν Κονοβάλοφ. Όλοι τους έκαναν την καριέρα τους στο CPRF, παίρνοντας το μικρό μερίδιο της πολιτικής τους εξουσίας. Στο πλαίσιο του σημερινού πολιτικού συστήματος, το CPRF είναι απίθανο να οδηγήσει κάποιον πέρα από τη θέση του βουλευτή ή μια θέση στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Η θέση του CPRF στο σύστημα της ρωσικής πολιτικής είναι προϊόν της λειτουργίας του, η οποία είναι η απορρόφηση διαμαρτυρόμενων αντιφρονούντων ψηφοφόρων κατά τη διάρκεια των εκλογών [7]. Οι άνθρωποι που ψηφίζουν το CPRF δεν το κάνουν επειδή θέλουν ο εγγονός του Ζιουγκάνοφ να κάνει καριέρα ή επειδή θέλουν το κόμμα τους να υποστηρίζει κάθε νέο εγχείρημα του Πούτιν. Ψηφίζουν το CPRF επειδή είναι δυσαρεστημένοι με τη ρωσική ζωή σε διάφορες πτυχές, με κυριότερη την κοινωνική πτυχή. Είναι δυσαρεστημένοι με την ανισότητα και τη φτώχεια.
Επί 30 χρόνια, το CPRF προδίδει σταθερά τα συμφέροντα των ανθρώπων που το ψήφισαν. Σε κάθε στάδιο της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Ρωσίας, είδαμε αυτό το χάσμα μεταξύ των ψηφοφόρων και εκείνων που κατέληξαν να τους εκπροσωπούν στην κυβέρνηση. Για παράδειγμα, το 2011, όταν, μετά τις εκλογές της Κρατικής Δούμας Για παράδειγμα, το 2011, όταν, μετά τις εκλογές της Κρατικής Δούμας που νοθεύτηκαν υπέρ της "Ενωμένης Ρωσίας", ξεκίνησε το κίνημα "Δίκαιη ψήφος", παράλληλα με το κίνημα διαμαρτυρίας Bolotnaya [8]. Σε εκείνες τις εκλογές, οι ψήφοι είχαν κλαπεί ειδικά από τους κομμουνιστές. Η φιλελεύθερη αντιπολίτευση είτε δεν έλαβε μέρος σε εκείνες τις εκλογές, είτε τα αποτελέσματά της ήταν πολύ πιο μέτρια από εκείνα των κομμουνιστών. Οι διαμαρτυρίες για τη Δίκαιη Ψήφο ήταν σε μεγάλο βαθμό έκφραση αγανάκτησης όσων είχαν ψηφίσει το CPRF. Αλλά το ίδιο το κόμμα δεν συμμετείχε στις κινητοποιήσεις∙ αντίθετα, συμμετείχε στη δίωξη των διαδηλωτών.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι εκλογές της Κρατικής Δούμας τον Σεπτέμβριο του 2021. Χάρη σε μεγάλο βαθμό στη στρατηγική της "έξυπνης ψήφου" που υπερασπίστηκε η ομάδα του Ναβάλνι, οι περισσότεροι ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης έδωσαν την ψήφο τους στους υποψηφίους του CPRF. Ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των υποψηφίων κέρδισαν στις περιφέρειές τους [9], αλλά και πάλι δεν μπόρεσαν να πάρουν μια έδρα στο κοινοβούλιο λόγω της σαρωτικής νοθείας [10], συμπεριλαμβανομένης της αλλοίωσης των ηλεκτρονικών ψήφων [11]. Η θέση της ηγεσίας του κόμματος ήταν, εν τω μεταξύ, η εξής: σίγουρα, υπήρξαν κάποιες παραβιάσεις, αλλά όχι τόσο μεγάλες ώστε να αμφισβητηθούν τα αποτελέσματα των εκλογών ή να στραφούμε εναντίον του καθεστώτος.
Αυτή η αμφιταλάντευση εκ μέρους του CPRF, ενός κόμματος του κατεστημένου που προσέλκυε ψηφοφόρους πρόθυμους να διαμαρτυρηθούν, αντανακλάται επίσης στη σύνθεσή του. Το CPRF αποτέλεσε πόλο έλξης για ανθρώπους που ήθελαν να ασχοληθούν σοβαρά με την αριστερή αντιπολιτευτική πολιτική χωρίς να υποτάσσονται στο Κρεμλίνο, να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των ψηφοφόρων τους και να αναπτύξουν κινήματα βάσης. Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, το CPRF περιελάμβανε αυτές τις δύο αντικρουόμενες ομάδες με εντελώς διαφορετικά κίνητρα. Η ηγεσία του, ωστόσο, αποτελούνταν πάντα από συνεργάτες του Κρεμλίνου, που αρκούνταν στο να βλέπουν το CPRF ως ένα καθεστωτικό κόμμα. Εν τω μεταξύ, τα τοπικά παραρτήματα του κόμματος συχνά προσέλκυαν ανθρώπους με εντελώς διαφορετικές προσδοκίες.
Το 2021, είδαμε αυτή την αντίφαση στην πράξη, όταν η στρατηγική της "έξυπνης ψήφου" συγκέντρωσε υποστήριξη για υποψηφίους του CPRF, όπως ο Μιχαήλ Λομπάνοφ [12] στη Μόσχα, κυρίως χάρη στο γεγονός ότι είχαν γνήσιες και συνεπείς αντι-καθεστωτικές απόψεις. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, μόνο λίγοι βουλευτές της Κρατικής Δούμα διακήρυξαν την αντιπολεμική τους θέση, αλλά όλοι όσοι μίλησαν ήταν μέλη του CPRF.
Κατάφεραν οι ακτιβιστές του CPRF να επιτύχουν αποτελέσματα παρά τις εσωτερικές αυτές αντιθέσεις;
Όταν γίνεσαι δημοτικός ή περιφερειακός εκπρόσωπος, αυτό σου ανοίγει ορισμένες ευκαιρίες. Φυσικά, αυτές είναι αυστηρά περιορισμένες, δεδομένου ότι κάθε κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του CPRF, θα έχει μια μειοψηφική παρουσία. Παρόλα αυτά, ένας εκπρόσωπος είναι κάποιος που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις φωνές των τοπικών κοινοτήτων, όπως στην περίπτωση του βουλευτή της Δούμα της πόλης της Μόσχας Εβγκένι Στούπιν, ο οποίος τυχαίνει να είναι μέλος του CPRF.
Ας μιλήσουμε για το άλλο αριστερό στρατόπεδο, το οποίο δεν υποστήριξε την εισβολή. Αν κάποιος δεν θεωρεί ότι μπορεί να ενταχθεί στο CPRF, ποιες άλλες αριστερές επιλογές υπάρχουν;
Μεταξύ των αριστερών οργανώσεων που καταδίκασαν την εισβολή, υπάρχει ένας αριθμός μικρών ομάδων που λειτουργούν ουσιαστικά ως μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στην κατάσταση όπου πρακτικά κάθε ειρηνιστική ή αντιπολεμική δραστηριότητα είναι παράνομη, αυτές οι ομάδες είναι μόλις και μετά βίας νόμιμες. Οι πολιτικές οργανώσεις που υιοθέτησαν μια ξεκάθαρη αντιπολεμική θέση έχουν αναγκαστεί να περάσουν στην παρανομία και πρέπει τώρα να είναι εξαιρετικά προσεκτικές. Αυτό αποτελεί σοβαρό στρατηγικό πρόβλημα για όλες τις αριστερές ομάδες που υπήρχαν στη Ρωσία πριν από την εισβολή, είτε πρόκειται για σοσιαλιστικές είτε για αναρχικές. Υπάρχουν διάφορες βασικές στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να προσαρμοστούν στις σημερινές δύσκολες συνθήκες.
Η πρώτη προσέγγιση είναι η παράνομη άμεση δράση, η οποία είναι δύσκολο να υιοθετηθεί αν κάποιος είναι ήδη δημόσιο πρόσωπο. Η δεύτερη είναι να περιορίσει κανείς τη δραστηριότητά του στην προπαγάνδα σε μικρές κοινότητες, όπως οι κλειστές ομάδες ανάγνωσης. Τέλος, υπάρχει η στρατηγική της υποστήριξης των εργατικών δικαιωμάτων, η οποία παραμένει νόμιμη προς το παρόν. Μιλάμε για το συνδικάτο των ταχυμεταφορέων Courier, το συνδικάτο των ιατρικών υπαλλήλων Deistvie και μια σειρά από άλλα μικρότερα συνδικάτα στα οποία συμμετέχουν ακτιβιστές του αντιπολεμικού κινήματος.
Πώς τα συνδικάτα της Ρωσίας έγιναν πολιτική δύναμη και κατά πόσο αυτό αλλάζει τώρα;
Ας ξεκινήσουμε με το γεγονός ότι στη Ρωσία υπάρχουν τόσο συστημικά όσο και ανεξάρτητα συνδικάτα. Τα συστημικά, επίσημα συνδικάτα απασχολούν ελάχιστα τα μέσα ενημέρωσης και τα περισσότερα από τα υποτιθέμενα μέλη τους δεν υποψιάζονται καν την ύπαρξή τους. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια τεράστια γραφειοκρατία. Η Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικάτων της Ρωσίας ("FNPR") λειτουργεί εδώ και δεκαετίες ως προέκταση της κυβέρνησης στον χώρο των εργασιακών σχέσεων και ως εργαλείο ελέγχου των ιδιοκτητών των επιχειρήσεων επί των εργαζομένων. Είναι σαφές ότι αυτό δεν έχει καμία σχέση με τα πραγματικά εργατικά συνδικάτα. Αν αναζητήσουμε ιστορικούς παραλληλισμούς, διάφορα φασιστικά καθεστώτα είχαν τα δικά τους κρατικά συνδικάτα και ενώσεις τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζόμενους.
Όσον αφορά τα ανεξάρτητα συνδικάτα, οι λίγοι εναπομείναντες δρόμοι νόμιμης δημόσιας δραστηριότητας (όπως η προάσπιση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, σε συνδυασμό με την προπαγάνδα της αυτομόρφωσης) έχουν καταστεί εξαιρετικά επικίνδυνοι. Για παράδειγμα, ο Κίριλ Ουκράντσεφ, ο ηγέτης του συνδικάτου ταχυμεταφορέων Courier, συνελήφθη και φυλακίστηκε την περασμένη άνοιξη και αφέθηκε ελεύθερος μόλις πρόσφατα.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι, παρά τα τοπικά τους επιτεύγματα, οι οργανώσεις αυτές δεν μπορούν να θεωρηθούν πλήρως αναγνωρισμένες συνδικαλιστικές οργανώσεις, δεδομένου ότι μια γνήσια συνδικαλιστική οργάνωση είναι ικανή να διαπραγματεύεται συλλογικές συμβάσεις με τους εργοδότες των μεγάλων βιομηχανιών. Στη σημερινή Ρωσία, όμως, αυτό είναι πρακτικά αδύνατο, και όχι μόνο λόγω της κατασταλτικής πίεσης από την κυβέρνηση και τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων. Είναι αδύνατο εξαιτίας της ίδιας της ισχύουσας νομοθεσίας, αφού μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες του Πούτιν όταν ανέβηκε στην εξουσία ήταν η υιοθέτηση ενός νέου Εργατικού Κώδικα που περιόριζε τη δύναμη των συνδικάτων.
Αυτό σημαίνει ότι είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει μια αποτελεσματική απεργία στη σημερινή Ρωσία. Το νομικό πεδίο λειτουργίας των συνδικάτων είναι πρακτικά μηδενικό. Σωματεία όπως το Courier, το Deistvie ή η Συμμαχία των Εκπαιδευτικών αποτελούν εξαιρετικές και πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες, που λειτουργούν ωστόσο σε συνθήκες σχεδόν παρανομίας. Μοιάζουν περισσότερο με οργανώσεις υποστήριξης παρά με συνδικάτα. Για σύγκριση, αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στις κινητοποιήσεις για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στη Γαλλία, και θα δούμε τη διαφορά.
Τι γίνεται με τους αναρχικούς; Είναι εδώ και καιρό αντικείμενο κρατικής καταστολής [13]∙ αυξάνονται τώρα τα αναρχικά κινήματα ως απάντηση στην εισβολή; Είναι αναρχικοί αυτοί που οργανώνουν σαμποτάζ σιδηροδρόμων και βάζουν φωτιά στα γραφεία επιστράτευσης;
Έχουμε αρκετά λίγες πληροφορίες σχετικά με το ποιος βρίσκεται πραγματικά πίσω από αυτές τις πρωτοβουλίες. Δεν έχω στοιχεία για το αν τα αναρχικά κινήματα αυξάνονται ή συρρικνώνονται, αφού λειτουργούν υπό τεράστια πίεση, σε μια de facto παράνομη λειτουργία. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να αναπτυχθείς όταν είσαι στην παρανομία.
Το καθεστώς έχει καταβάλει προσπάθειες να περιορίσει τη σαρωτική επιρροή των αναρχικών στη νεότερη γενιά των Ρώσων. Πριν από περίπου μια δεκαετία, μια σημαντική αντιφασιστική κουλτούρα που στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό σε κάποιες αναρχικές ιδέες δημιουργήθηκε στη Ρωσία. Η επιρροή της ήταν πολύ αισθητή. Το καθεστώς επένδυσε μεγάλη προσπάθεια για να συντρίψει αυτόν τον αντιφασιστικό χώρο. Αυτό ήταν που προκάλεσε τη δίωξη του The Web [14], καθώς και πολλές άλλες ποινικές υποθέσεις με πολιτικά κίνητρα. Το καθεστώς κατάφερε να εκκαθαρίσει ένα λίγο-πολύ μαζικό κίνημα, απλά βγάζοντας από τη μέση τους βασικούς ακτιβιστές του.
Φυσικά, κάτι από αυτό το αντιφασιστικό στοιχείο έχει επιβιώσει, μετασχηματιζόμενο σε παρτιζάνικες ομάδες. Το ερώτημα εδώ δεν αφορά τόσο το παρόν όσο το μέλλον. Πόσα από αυτά που κάνουν αυτές οι ομάδες σήμερα θα παραμείνουν σημαντικά στο μέλλον; Οι μεμονωμένες δράσεις, όσο ηρωικές και αν είναι, δεν είναι ικανές να ανακόψουν τη δυναμική της σημερινής κατάστασης. Νομίζω όμως ότι αν η ρωσική κοινωνία παρουσιάσει ένα αίτημα για ένα μαζικό αντιπολεμικό κίνημα, όλες οι διαθέσιμες μορφές του, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που ήδη υπάρχουν, θα είναι ευπρόσδεκτες.
Είναι αλήθεια, λοιπόν, ότι κανένα αριστερό κίνημα δεν μπορεί να αυξηθεί σημαντικά σε αριθμούς το 2023; Δεν είναι, μάλλον, η ιδανική στιγμή για να επιδιωχθεί η ανάπτυξη;
Νομίζω ότι κατ' αρχήν οι δικτατορικές συνθήκες δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Δεν επιτρέπουν καμία νόμιμη πολιτική δραστηριότητα οποιασδήποτε μορφής, αποκλείοντας ουσιαστικά αυτά τα κινήματα από το να αποκτήσουν νέους υποστηρικτές ή να διαδώσουν ενεργά το μήνυμά τους στην κοινωνία.
Το ερώτημα είναι αν η ρωσική κοινωνία μπορεί να πραγματοποιήσει αλλαγές αρκετά σοβαρές ώστε να δημιουργήσουν ένα νέο είδος πολιτικής, καθώς και τι έχει να προσφέρει η ίδια η αριστερά όσον αφορά την ανάπτυξη της χώρας μετά τον Πούτιν. Αυτό είναι το κύριο καθήκον που αντιμετωπίζει η αριστερά αυτή τη στιγμή, όπως και κάθε ομάδα της αντιπολίτευσης στη Ρωσία, και αυτό σημαίνει ότι αυτό που κάνουν τώρα μετριέται σε μεγάλο βαθμό μακροπρόθεσμα, σε αντίθεση με το άμεσο αποτέλεσμα.
Πώς αντιλαμβάνεται η ρωσική αριστερά την αποαποικιοποίηση και με τι πρέπει να μοιάζει στη Ρωσία;
Αυτό είναι ένα περίπλοκο ερώτημα, καθώς υπάρχει, από τη μία πλευρά, ο όρος "αποαποικιοποίηση" όπως αυτός απαντάται στο πλαίσιο των μετα-αποικιακών σπουδών, και από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πρακτικά ερωτήματα σχετικά με το πολιτικό μέλλον της Ρωσίας μετά το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει αυτή τη στιγμή. Και αυτά τα δύο πράγματα είναι εντελώς άσχετα μεταξύ τους. Έτσι, ίσως είναι καλύτερο να επικεντρωθούμε στην τρέχουσα πολιτική τάξη της Ρωσίας ως ριζωμένη στο αυτοκρατορικό της παρελθόν.
Πρώτα απ' όλα, συνειδητοποιούμε ότι ο πόλεμος βασίζεται στον ιστορικό αναθεωρητισμό και στην ιδέα ότι δεν υπάρχει δυνατότητα πραγματικής ύπαρξης για τη Ρωσία εντός των σημερινών συνόρων της [15]. Έτσι όπως το βλέπει το καθεστώς, τα σύνορα της Ρωσίας πρέπει να επεκτείνονται συνεχώς, ώστε να "ανακτήσει" τα υποτιθέμενα "ιστορικά ρωσικά" εδάφη. Δυστυχώς, αυτή η γραμμή σκέψης συνοδεύεται από μια ορισμένη παράδοση: δεν επινοήθηκε από τον Πούτιν, αλλά, αντίθετα, είναι εξαρτημένη από όλη την προεπαναστατική αυτοκρατορική κληρονομιά της Ρωσίας, καθώς και από την εμπειρία της σταλινικής εποχής και της μετασταλινικής σοβιετικής εμπειρίας.
Αυτή η παράδοση έχει πλέον ριζώσει στη συνείδηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού και αυτό είναι που κάνει την προπαγάνδα τόσο αποτελεσματική. Για να μπορέσει η Ρωσία μετά τον Πούτιν να ζήσει ειρηνικά με τους γείτονές της χωρίς να απειλεί άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των μετασοβιετικών κρατών και της Ανατολικής Ευρώπης, απαιτείται μια θεμελιώδης αναθεώρηση της αυτοκρατορικής νοοτροπίας. Πρέπει να επεξεργαστούμε όχι μόνο το παρόν μας, αλλά και το παρελθόν μας και το πώς ο λαός μας βλέπει την ιστορία της Ρωσίας και τις σχέσεις της με τις γύρω χώρες. Αυτό είναι το πρώτο σημείο.
Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με το σημερινό επίσημο καθεστώς της Ρωσίας ως "ομοσπονδίας", ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα υπερ-συγκεντρωτικό κράτος όπου όλοι οι πόροι ιδιοποιούνται από τη Μόσχα [16] για να διοχετευθούν πίσω στις περιφέρειες με βάση τον βαθμό πολιτικής αφοσίωσής τους στο καθεστώς. Αυτό είναι που καθορίζει τις πολιτικές της Ρωσίας όσον αφορά τις αυτόχθονες μειονότητες, καθώς η ίδια η ύπαρξη μη ρωσικών ταυτοτήτων στο εσωτερικό της χώρας θεωρείται από το Κρεμλίνο ως απειλή. Εξ ου και η καταστολή των αυτόχθονων γλωσσών [17] και των υπολειμμάτων αυτονομίας που έχουν απομείνει σε περιοχές με σημαντικούς μη ρωσικούς πληθυσμούς [18].
Οι πολιτικές αυτές εφαρμόζονται καθ' όλη τη διάρκεια των δύο δεκαετιών εξουσίας του Πούτιν και συνδέονται άμεσα με τη Μοσχοκεντρική φύση αυτού του καθεστώτος και την απουσία πραγματικής δημοκρατίας στη χώρα. Υπό αυτή την έννοια, χρειαζόμαστε μια σοβαρή αναθεώρηση της θέσης της Μόσχας στη ρωσική διακυβέρνηση.
Αυτό θα συνεπαγόταν υποχρεωτικά τη διάλυση της Ρωσίας ως ενιαίας πολιτικής οντότητας;
Η Ρωσία, όπως υπάρχει σήμερα, εμποδίζει την ανάπτυξη των περιφερειών της με τη δύναμη του καταναγκασμού και του χρήματος. Δεν έχει κανένα περαιτέρω θετικό πρόγραμμα να προσφέρει στις περιοχές αυτές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, μόλις η πολιτική δύναμη του καθεστώτος αρχίσει να φθίνει και τα χρήματα να στερεύουν (και αυτό θα συμβεί μέσα στο ορατό μέλλον), θα δούμε μια έκρηξη φυγόκεντρων δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας.
Τα αποτελέσματα δεν θα είναι απολύτως ικανοποιητικά για όσους ζουν στις περιοχές αυτές. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε κάποιο κοινό πολιτικό χώρο - όχι με την έννοια ότι δεσμεύεται από μια ενιαία πολιτική δύναμη, αλλά με την έννοια ενός περιβάλλοντος που επιτρέπει κάποιου είδους διαπολιτισμικές ανθρώπινες ανταλλαγές - πρέπει να σκεφτούμε τις αξίες, τις ιδέες και τις αρχές που η Ρωσία ως τέτοια μπορεί να προσφέρει στις περιφέρειες. Οι ιδέες της ανεκτικότητας, της ισότητας, των καλά αναπτυγμένων κοινωνικών πολιτικών και του δικαιώματος των περιφερειών να διαχειρίζονται τους δικούς τους πόρους θα βοηθούσαν στη διατήρηση αυτού του χώρου με τη μορφή μιας ομοσπονδίας ή μιας κοινοπολιτείας.
Αν συνεχίσουμε να αρνούμαστε μέχρι τέλους ότι ο συγκεντρωτισμός είναι πρόβλημα, αν συνεχίσουμε να προσπαθούμε να εξαναγκάσουμε τις εθνοτικές περιοχές σε κάποιο ενιαίο πρότυπο του Προκρούστη, θεωρώντας κάθε ένδειξη ιδιαιτερότητας ως απειλή για το κράτος και την ακεραιότητά του, αυτό θα οδηγήσει στην αποσύνθεση. Η συνέχιση της σημερινής πορείας της Ρωσίας μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε ένα πολύ σκληρό σενάριο αποσύνθεσης. Αλλά είναι επίσης δυνατό να αλλάξει αυτή η πορεία και να αποτραπεί η αποσύνθεση.
Ποια είναι η συνολική στάση των Ρώσων απέναντι στην αριστερή πολιτική; Πόσα θεμέλια για το μέλλον έχουν δημιουργήσει αυτά τα κινήματα;
Οι αριστεροί πολιτικοί έχουν σημειώσει κάποια επιτυχία στη μετασοβιετική Ρωσία. Υπάρχουν, για παράδειγμα, οι ιστορίες εκλογικών νικών του Μιχαήλ Λομπάνοφ και άλλων, καθώς και μια ολόκληρη σειρά χαρισματικών δημοτικών αντιπροσώπων, όπως ο Σεργκέι Τσουκάσοφ, ο οποίος ήταν κάποτε επικεφαλής της δημοτικής περιφέρειας Οστάνκινο της Μόσχας. Ή ας δούμε τον ρόλο της αριστερής πολιτικής στα μαζικά κοινωνικά κινήματα, όπως οι περιβαλλοντικές διαμαρτυρίες του Σιές στην περιοχή του Αρχανγκέλσκ. Έπειτα, υπάρχει η δουλειά των ανεξάρτητων συνδικάτων και ο ρόλος τους σε τοπικές νίκες, όπως η αποτελεσματική δουλειά της Εργατικής Συνομοσπονδίας για την επιστροφή στις θέσεις εργασίας δεκάδων εργαζομένων στο μετρό της Μόσχας, που απολύθηκαν παράνομα το 2021 [19].
Κατά την τελευταία δεκαετία, η Ρωσία παρουσίασε μια διπλή δυναμική. Από τη μία πλευρά, είδαμε αυξανόμενη πολιτική δέσμευση μεταξύ των νέων ανθρώπων, αυξανόμενα κινήματα βάσης και πολιτικές διαμαρτυρίες [20], καθώς και ενεργή συμμετοχή σε εκλογικές εκστρατείες και εκλογές [21]. Από την άλλη πλευρά, γίναμε επίσης μάρτυρες της ανάπτυξης του κρατικού κατασταλτικού μηχανισμού και της αυξανόμενης πίεσης που ασκεί σε αυτή την αφυπνιζόμενη κοινωνία. Όλα όσα έκανε αυτό το καθεστώς ως απάντηση στην επανάσταση του Μαϊντάν στην Ουκρανία, και μέχρι την έναρξη της εισβολής, δεν επιδίωκαν μόνο στόχους εξωτερικής πολιτικής αλλά και εσωτερικούς. Ο κύριος στόχος του καθεστώτος ήταν η πλήρης καταστολή της κοινωνίας, η εξατομίκευση του πληθυσμού και η εμπέδωση μιας ατμόσφαιρας πανικού και τρόμου απέναντι σε κάθε πολιτική δραστηριότητα.
Όλα όσα συνέβησαν την τελευταία δεκαετία στην αριστερή πολιτική της Ρωσίας ήταν μέρος αυτής της διπλής τάσης. Η κατάσταση στην οποία φθάσαμε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 μπορεί να θεωρηθεί θρίαμβος του κράτους επί της κοινωνίας σε αυτό το συγκεκριμένο ιστορικό κομμάτι. Και δεδομένου ότι η αριστερά τάσσεται πάντα με το μέρος της κοινωνίας, σε αντίθεση με το κράτος, αυτός ο θρίαμβος είναι επίσης μια ήττα για το αριστερό κίνημα.
Δεν είμαι κοινωνιολόγος και δεν μπορώ να παρουσιάσω συγκεκριμένους αριθμούς, αλλά με βάση τη δική μου εμπειρία, η οποία έχει να κάνει και με ακτιβισμό, μπορώ να πω ότι η πλειοψηφία των Ρώσων θεωρεί την κοινωνική ανισότητα και την αδικία ως το βασικό πολιτικό ζήτημα. Η απόλυτη πλειοψηφία των ανθρώπων θα συμφωνούσε μαζί σας αν μιλούσατε για αναδιανομή των πόρων και του πλούτου. Θα συμφωνούσαν επίσης ότι η Ρωσία πρέπει να γίνει ένα γνήσιο κράτος πρόνοιας που θα λειτουργεί προς το συμφέρον της πλειοψηφίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αριστερή ατζέντα είναι τόσο σημαντική εδώ.
Ακόμη και οι επιτυχίες του τριπλά καταδικασμένου Αλεξέι Ναβάλνι [22] έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με την ενσωμάτωση ορισμένων στοιχείων της αριστερής ατζέντας στη δική του ρητορική κατά της διαφθοράς [23]. Θα έλεγα ότι η πλειονότητα των θεατών αντιλαμβάνεται ότι τα βίντεο του Ναβάλνι δεν αφορούν μόνο τους διεφθαρμένους κρατικούς αξιωματούχους. Στην πραγματικότητα αφορούν το πώς μια αμελητέα μειοψηφία έχει αρπάξει όλο τον πλούτο σε μια κατά τα άλλα εξαθλιωμένη χώρα [24]. Αυτή η κατάσταση είναι κατάφωρα άδικη. Το αν οι αξιωματούχοι πλούτισαν νόμιμα ή παράνομα είναι το τελευταίο πράγμα που απασχολεί τους ανθρώπους, επειδή οι ίδιοι οι νόμοι που επέτρεψαν σε αυτή την ομάδα να σφετεριστεί αυτά τα πλούτη γράφτηκαν από τους ίδιους τους σφετεριστές.
Μια άλλη σημαντική πτυχή της αριστερής παράδοσης είναι ο προσανατολισμός της προς τη δημοκρατία, και όχι μόνο προς την τυπική δημοκρατία. Για την πολιτική αριστερά, η δημοκρατία δεν αφορά μόνο λειτουργικούς εκλογικούς θεσμούς. Είναι ένα ζήτημα του πώς οι απλοί άνθρωποι μπορούν να συμμετέχουν στις αποφάσεις που επηρεάζουν τη ζωή τους. Ο σοσιαλισμός, όπως τον είχαν συλλάβει οι ιδρυτές του, πριν από περίπου 150 χρόνια, ήταν ένα εσωτερικά συνεπές όραμα της δημοκρατίας που έφτανε απώτατα δυνατά του όρια. Ήταν μια ιδέα της δημοκρατίας ως κυριαρχίας της πλειοψηφίας όχι μόνο στην πολιτική, αλλά και στην οικονομία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα δημοκρατικά αιτήματα που ήταν τόσο σημαντικά για τη ρωσική κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες –τα αιτήματα για δίκαιες εκλογές, ελευθερία του συνέρχεσθαι, ελεύθερα συνδικάτα και δικαίωμα στην απεργία– είναι οργανικά στην πολιτική αριστερά.
Νομίζω ότι, αν η Ρωσία είχε διατηρήσει κάποια δυνατότητα πραγματικής δημόσιας πολιτικής ζωής, με τη δημιουργία ενός νόμιμου αριστερού φιλελεύθερου κόμματος που θα μπορούσε να λάβει μέρος στις εκλογές, θα είχαμε ήδη δει μια άνοδο της αριστερής πολιτικής σε αυτή τη χώρα. Όλες οι προϋποθέσεις υπήρχαν την τελευταία δεκαετία, και οι ζυμώσεις στις μάζες ήταν επίσης πολύ υπέρ αυτού.
Εκτός από την κρατική καταστολή, υπήρχαν άλλοι παράγοντες που εμπόδισαν τα αριστερά κινήματα να διεισδύσουν βαθύτερα στην κοινωνία;
Παρά το αίτημα της ρωσικής κοινωνίας για εκδημοκρατισμό και κοινωνική δικαιοσύνη, το μεγαλύτερο μέρος της παραμένει πολιτικά παθητικό. Οι άνθρωποι έχουν δείξει ότι δεν είναι προετοιμασμένοι για δράση, και δεν νομίζω ότι αυτό έχει να κάνει μόνο με την παρεμπόδιση της αυτοοργάνωσης της βάσης ή με τον φόβο της καταστολής.
Σε μια σκληροπυρηνική κοινωνία της αγοράς, όπου ο καθένας εκπροσωπεί τον εαυτό του, όπου το χρήμα είναι συνώνυμο της εξουσίας και όπου ο καθένας προσυπογράφει κάποια προσωπική στρατηγική επιβίωσης, κάθε πρόταση για κοινά συμφέροντα ακούγεται σαν απόλυτη ανοησία. Αυτή η προπολεμική ρωσική "κοινή λογική" μπήκε εμπόδιο στην αριστερή ατζέντα και σε κάθε αυτοοργάνωση από τη βάση. Οι Ρώσοι ακτιβιστές δυσκολεύονταν πολύ να εξηγήσουν γιατί οι ένοικοι μιας πολυκατοικίας θα έπρεπε να δημιουργήσουν μια επιτροπή για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους έναντι των τοπικών εταιρειών διαχείρισης. Οι μισθωτοί εργαζόμενοι δυσκολεύονται επίσης να κατανοήσουν τι σημαίνει οργανωμένος συλλογικός αγώνας για κοινά δικαιώματα.Αντίθετα, οι άνθρωποι αναρωτιούνται αν ο αγώνας θα τους αποφέρει περισσότερα οφέλη ή προβλήματα. Αυτή ήταν η πραγματικότητα της Ρωσίας και ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την απάθεια που είδαμε και για την ευπάθεια του πληθυσμού στη μιλιταριστική προπαγάνδα.
Η εμμονή της Αριστεράς με τοπικούς αγώνες κατά της ανισότητας φαίνεται να την αποξενώνει από τις μάζες. Ταυτόχρονα, η αριστερά δεν προτείνει καμία συστημική μεταρρύθμιση, οικονομική ή άλλου είδους. Είναι άδικη αυτή η οπτική;
Υπάρχει ένα πραγματικό πρόβλημα με την εστίαση των ακτιβιστών σε καθημερινά πρακτικά ζητήματα. Οι άνθρωποι κινητοποιούνται ευκολότερα όταν υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν εδώ και τώρα. Αυτό είναι γενικά καλό, αφού οι ακτιβιστές συχνά καταφέρνουν να βοηθήσουν κάποιον. Ταυτόχρονα, η εμμονή στο "εδώ και τώρα" οδηγεί τους ακτιβιστές μακριά από τη διαμόρφωση εννοιολογικών πολιτικών προγραμμάτων και προτάσεων, από την ανάπτυξη μεγάλων, ολοκληρωμένων απολογισμών που θα εξηγούσαν την κοινωνική πραγματικότητα. Όμως οι καθημερινοί άνθρωποι χρειάζονται τέτοιες εξηγήσεις.
Μπορούμε να δούμε ότι η εμμονή των Ρώσων με το YouTube και με κάθε είδους ανθρώπους που μιλούν έχει να κάνει με αυτή την απαίτηση για μια ολοκληρωμένη κοσμοθεωρία: για να καταλάβουν τι πρέπει να κάνουν, οι άνθρωποι χρειάζονται κάποιον που θα συνδέσει όλα τα γεγονότα και τα τεκταινόμενα σε μια συνεκτική ολιστική εικόνα. Συχνά, οι άνθρωποι που είναι εντελώς βυθισμένοι στον ακτιβισμό δεν μπορούν να δώσουν μια τέτοια εικόνα. Είτε δεν το θεωρούν τόσο σημαντικό, είτε δεν έχουν το χρόνο και τους πόρους. Αυτό είναι επιζήμιο για το αριστερό κίνημα, όπως το έχουμε στη σημερινή Ρωσία.
Αλλά αυτό δεν είναι μόνο ένα πρόβλημα του πόσο λίγοι άνθρωποι αναπτύσσουν πολιτικά προγράμματα μεγάλης κλίμακας. Οι προτάσεις που είναι αποσυνδεδεμένες από την πρακτική και από τα πραγματικά μαζικά κινήματα συχνά γίνονται αφηρημένες. Όταν οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι, για παράδειγμα, αρχίζουν να μιλούν για το "πώς να μεταρρυθμίσουμε τη Ρωσία", υπάρχει συνήθως κάποια σαφήνεια σχετικά με τη δράση:
"Ο Πούτιν πρέπει να αντικατασταθεί από έναν εικονικό Evgeny Chichvarkin [25], ο οποίος θα μεταμορφώσει την οικονομία όπως αυτός κρίνει". Για την Αριστερά, το ζήτημα της εκπροσώπησης είναι ριζικά διαφορετικό. Είναι το ερώτημα πώς να μεταρρυθμιστεί το πολιτικό σύστημα ώστε να εξυπηρετεί την πλειοψηφία. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να προβλεφθεί ή να επιτευχθεί με κάποιο πείραμα σκέψης.
Ο Βλαντιμίρ Λένιν έλεγε ότι δεν θα μάθουμε ποτέ πώς μοιάζει ο σοσιαλισμός στις λεπτομέρειες μέχρι οι μάζες να πιάσουν δουλειά. Αυτό είναι κάτι που εξακολουθεί να ισχύει για το αριστερό κίνημα. Δεν θα μάθουμε πώς μοιάζει μια δίκαιη κοινωνία, μέχρι τη στιγμή που αυτή η ιδέα θα φτάσει σε εκατομμύρια ανθρώπους και οι μάζες θα αποφασίσουν ότι θέλουν να τη δουν να υλοποιείται στην πράξη.
Πώς μπορούμε να καταλάβουμε ποιοι μακροπρόθεσμοι στόχοι πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα στην αριστερή πολιτική της Ρωσίας; Τι πρέπει να τονίσουν οι πολιτικοί αν θέλουν να ακουστούν;
Οι αριστεροί πρέπει να πάρουν το μάθημά τους και να βγάλουν συμπεράσματα από όσα συνέβησαν στη χώρα. Πρέπει να είμαστε πολύ σαφείς ότι αυτό το καθεστώς δεν επιδέχεται εξέλιξη. Δεν πρόκειται να αλλάξει από μόνο του και χρειάζεται κάποιος αρκετά ριζικός μετασχηματισμός. Αυτός ο μετασχηματισμός θα συμβεί αν η Ρωσία βιώσει μια κρίση διακυβέρνησης ταυτόχρονα με μια ενεργή βούληση για αλλαγή από τα κάτω.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Αριστερά πρέπει να σκεφτεί πώς σχεδιάζει να συμμετάσχει σε αυτό το μελλοντικό μαζικό κίνημα. Το σημερινό καθεστώς έχει καταστήσει αδύνατη την αλλαγή μέσα στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Η χώρα θα χρειαστεί ένα νέο σύνταγμα, νέους νόμους, νέα πολιτικά κόμματα, και το CPRF θα καταλήξει, κατά πάσα πιθανότητα, στον κάδο των αχρήστων μαζί με το υπόλοιπο σημερινό πολιτικό σύστημα.
Θα χρειαστεί οπωσδήποτε να επανεκτιμηθούν οι ιδιωτικοποιήσεις του παρελθόντος, οι οποίες αποτέλεσαν το θεμέλιο του σημερινού καθεστώτος στη Ρωσία. Θα υπάρξει ανάγκη για μια ριζική αναθεώρηση της κοινωνικής πολιτικής, με κατάργηση της εργατικής νομοθεσίας που θέσπισε ο Πούτιν, με προοδευτική φορολογία, με νέες δημοσιονομικές πολιτικές για την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, που τώρα χρηματοδοτούνται με βάση την πολιτική του trickle-down [26].
Πέρα από αυτό, αυτό που χρειάζεται η κοινωνία δεν είναι απλώς μια αναδιανομή των πόρων, αλλά μια αναθεώρηση ολόκληρης της φιλοσοφίας που διέπει την κοινωνική πολιτική της Ρωσίας, όπως την έχουμε τώρα. Σήμερα, διέπεται από την αρχή της αποδοτικότητας: τα κολέγια, τα νοσοκομεία και τα μουσεία είναι όλοι οργανισμοί που λειτουργούν στην ελεύθερη αγορά και πρέπει να παράγουν έσοδα και να αυτοχρηματοδοτούνται. Τα αναποτελεσματικά ιδρύματα κλείνουν, διασφαλίζοντας ότι το κράτος δεν θα χρειαστεί ποτέ να υποστεί ζημία [27]. Αυτή η παραδοχή ότι το κράτος πρέπει πάντα να έχει κέρδος, ότι πρέπει να παίρνει περισσότερα από αυτά που ξοδεύει εξ αρχής, πρέπει να ηττηθεί. Όλος ο τομέας της κοινωνικής πρόνοιας πρέπει να καθορίζεται από τις ανάγκες της κοινωνίας, όχι από την αποτελεσματικότητα της αγοράς ή την κερδοφορία.
Επιπλέον, πρέπει να υπάρξει ένα πρόγραμμα για την ισότητα των φύλων, με την αναθεώρηση όλων αυτών των αντι-LGBT νόμων και με νέους νόμους κατά της ενδοοικογενειακής βίας. Θα πρέπει να υπάρξει ειδικό πρόγραμμα για τη μετατροπή της Ρωσίας σε μια πραγματική ομοσπονδία που θα επιτρέπει στην τοπική αυτοδιοίκηση να διαχειρίζεται τους περιφερειακούς προϋπολογισμούς. Πρέπει επίσης να δώσουμε τη δυνατότητα στις εθνοτικές μειονότητες να αναπτύξουν τις γλώσσες και τους πολιτισμούς τους, χωρίς τις οποίες οι μειονότητες αυτές τίθενται σε θέση αδυναμίας και θυματοποίησης.
Όλοι αυτοί οι στόχοι συνδέονται οπωσδήποτε με την αποκέντρωση της διακυβέρνησης στη Ρωσία. Το ποια μορφή θα πάρουν όλα αυτά είναι ένα ανοιχτό ερώτημα, αλλά είμαι βέβαιος ότι η αποκέντρωση συνδέεται άμεσα με τη δημοκρατία. Όσο περισσότερη εξουσία έχουν οι άνθρωποι σε τοπικό επίπεδο και όσο λιγότερη παραμένει στο κέντρο, τόσο πιο ανθεκτικοί θα είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί της Ρωσίας στο μέλλον.
“‘This regime is not subject to evolution’ an interview with Ilya Budraitskis”5 Μαΐου 2023,
ΠΗΓΗ: https://lefteast.org/this-regime-is-not-subject-to-evolution-an-interview-with-ilya-budraitskis/ ΚΑΙ
https://meduza.io/en/feature/2023/04/18/this-regime-is-not-subject-to-evolution
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] https://meduza.io/en/feature/2023/04/18/this-regime-is-not-subject-to-evolution
[2] https://svpressa.ru/blogs/article/329884/
[3] https://meduza.io/feature/2022/12/09/on-proanaliziroval-vse-varianty-i-reshil-ne-uezzhat-a-kogda-uslyshal-srok-ni-razu-ob-etom-ne-pozhalel
[4] https://meduza.io/news/2023/04/06/obvinenie-potrebovalo-prigovorit-vladimira-kara-murzu-k-25-godam-lisheniya-svobody
[5] https://meduza.io/feature/2022/05/24/vy-poterpite-istoricheskoe-porazhenie-v-etoy-tupoy-voyne-kotoruyu-nachali-v-ney-net-ni-tseli-ni-smysla
[6] https://www.interfax.ru/russia/851064
[7] https://www.currenttime.tv/a/kprf-protestnoe-golosovanie-golosa-protiv-vseh/31468046.html
[8] https://en.wikipedia.org/wiki/Bolotnaya_Square_case
https://en.wikipedia.org/wiki/2011–2013_Russian_protests
[9] https://www.facebook.com/photo/?fbid=4065130573610248&set=a.820903414699663
[10] https://meduza.io/feature/2022/08/12/dogovor-o-druzhbe-s-dnr-i-lnr-prinyatyy-deputatami-gosdumy-dal-start-voyne-no-mnogih-iz-etih-deputatov-poprostu-nikto-ne-vybiral
[11] https://meduza.io/feature/2021/09/24/tak-vse-taki-byli-falsifikatsii-na-elektronnom-golosovanii-ili-vlasti-prosto-mobilizovali-na-nego-bolshe-svoih-storonnikov
[12] https://jacobin.com/2022/12/mikhail-lobanov-arrest-russian-leftist-antiwar-opposition-putin
[13] https://meduza.io/feature/2019/04/18/razgrom-russkih-anarhistov
[14] The Web-Το αποκαλούμενο " Set ", μια οργάνωση νεολαίας της οποίας τα μέλη στην Πένζα, την Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα διώχθηκαν για τρομοκρατία. Τα περισσότερα στοιχεία εναντίον τους προέρχονταν από τις ομολογίες των συμμετεχόντων και ενδέχεται να έχουν αποσπαστεί υπό πίεση.
[15] https://www.bbc.com/russian/news-38093222
[16] https://www.dw.com/ru/ne-rossija-kormit-moskvu-a-naoborot-tak-li-jeto/a-59077764
[17] https://komionline.ru/news/v-komi-rkn-oshtrafoval-smi-za-publikaczii-s-ispolzovaniem-komi-yazyka
[18] https://meduza.io/feature/2023/01/12/my-ne-hotim-vyhodit-iz-sostava-rossii-no-hotim-zhit-v-normalnoy-demokraticheskoy-strane
[19] https://www.rbc.ru/politics/25/08/2021/6125e1ca9a794714f509cad6
[20] https://meduza.io/episodes/2021/04/17/iz-za-rosta-protestnyh-nastroeniy-kprf-mozhet-stat-opasnym-protivnikom-vlasti-kak-v-1990-e-no-s-etim-boretsya-kreml-i-rukovodstvo-samoy-kompartii
[21] https://meduza.io/feature/2020/09/14/rekordy-gubernatorskih-vyborov-i-uspeh-koalitsii-navalnogo-kak-proshel-edinyy-den-golosovaniya-v-rossii
[22] https://meduza.io/feature/2021/12/05/10-let-nazad-v-moskve-nachalis-samye-massovye-i-optimistichnye-protesty-protiv-putina-togda-kazalos-chto-on-deystvitelno-skoro-uydet
[23] https://www.colta.ru/articles/society/26894-oleg-zhuravlev-kirill-medvedev-protest-navalnyy-i-levye
[24] https://www.jstor.org/stable/26532693
[25] https://time.com/6162864/evgeny-chichvarkin-interview-russia/
[26] Μια πολιτική θεωρείται " trickle-down " εάν ωφελεί τις πλούσιες επιχειρήσεις και τα άτομα, με τον ισχυρισμό ότι έτσι θα για να ενισχύσει μακροπρόθεσμα το βιοτικό επίπεδο όλων των ατόμων και της οικονομίας.
https://en.wikipedia.org/wiki/Trickle-down_economics
[27] https://www.currenttime.tv/a/russia-healthcare-optimization/30559794.html