Αυτολεξεί
Συνεχίζουμε να δίνουμε φωνή στις ελευθεριακές φωνές των ανατολικών χωρών που πλήττονται άμεσα από την εισβολή στην Ουκρανία. Όλα τα σχετικά μας άρθρα γύρω από το ζήτημα βρίσκονται ΕΔΩ. Σήμερα δημοσιεύουμε ένα κείμενο της Πολωνής Zosia Brom, συντάκτριας στον αναρχικό αγγλικό ιστότοπο freedomnews (το freedomnews αποτελεί τη συνέχεια της μεγαλύτερης αναρχικής εφημερίδας όπου έγραφαν κατά το παρελθόν οι Κροπότκιν, Μαλατέστα, Γκόλντμαν κ.ά.)
Ενάντια στην αριστερή δυτική πλάνη των ημερών:
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το πολωνικό κοινοβουλευτικό προοδευτικό αριστερό κόμμα, Razem, εξέδωσε δήλωση στην οποία ανακοινώνει ότι διακόπτει τους δεσμούς του με δύο ευρωπαϊκές οργανώσεις: την Progressive International και το DiEM25.
«Η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία απαιτεί πολλή δουλειά από εμάς και -δυστυχώς- να δωθούν εξηγήσεις σε πολλά θέματα εντός της δυτικής ευρωπαϊκής Αριστεράς», δηλώνει το Razem στα κοινωνικά του δίκτυα. Όπως αναφέρει, «Χθες, το Εθνικό μας Συμβούλιο αποφάσισε να εγκαταλείψει την Προοδευτική Διεθνή καθώς και το DiEM25. Γιατί; Για λόγους ακατανόητους για εμάς, και τα δύο αυτά κινήματα δεν καταδίκασαν κατηγορηματικά τις ιμπεριαλιστικές και επιθετικές ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας και δεν υποστήριξαν κατηγορηματικά την κυριαρχία της Ουκρανίας, σχετικοποιώντας επικίνδυνα αυτόν τον πόλεμο».
Υποστηρίζω αυτή την πολύ ευγενική και προσεκτικά διατυπωμένη δήλωση, αλλά μιας που γράφω στο freedomnews, επιτρέψτε μου να μεταφέρω το μήνυμα του Razem λίγο διαφορετικά: Άντε γαμηθείτε! Ή, τουλάχιστον, σκάστε πια!
Αυτό το κείμενο δεν αφορά τόσο τους δυτικούς αναρχικούς. Πέρα από τον περίεργο «ναζιστικό στρατό της Ουκρανίας» που ακούμε εδώ και εκεί, πιστεύω ότι κατά βάση οι αναρχικοί δεν είναι πολύ κακοί στα ζητήματα του ρωσικού ιμπεριαλισμού: τόσο σήμερα όσο και ιστορικά. Κάποια περισσότερη δουλειά χρειάζεται να γίνει σίγουρα, αλλά, ειδικά συγκριτικά με ορισμένα άλλα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου, και ευρύτερα, η δυτική Αριστερά, δίνω στους αναρχικούς συντρόφους μου ένα Β μείον εδώ: λέτε πως γνωρίζετε τα πάντα για την Ανατολική Ευρώπη, όμως η μόνη λέξη στις σχετικές γλώσσες που γνωρίζετε είναι η “kurva”. Τουλάχιστον οι περισσότεροι από εσάς δεν αγωνίζεστε να διαπιστώσετε ποιος είναι ο πιο κακός στην παρούσα κατάσταση… Όσον αφορά τους αξιολύπητους και ασταθείς, παρακαλώ την προσοχή σας θα ήθελα για τις επόμενες παραγράφους.
Αυτό το κείμενο δεν αφορά αποκλειστικά τη συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αλλά και μια πολύ ευρύτερη τάση του δυτικού αριστερισμού. Μπορείτε να εφαρμόσετε τα σημεία που τίθενται παρακάτω όχι μόνο στη συζήτηση γύρω από την Ανατολική Ευρώπη και τον λεγόμενο μετασοβιετικό κόσμο. Παρόμοια θέματα είχαν παρουσιαστεί, επαίσχυντα, στην αριστερή συζήτηση γύρω από τον πόλεμο της Συρίας, για παράδειγμα. Μεγάλα τμήματα της Αριστεράς, υποστηριζόμενα από τον ένδοξο ηγέτη τους Τζέρεμι Κόρμπιν, πάσχιζαν να προσδιορίσουν ποιος είναι υπεύθυνος για τη συντριπτική πλειονότητα των εγκλημάτων πολέμου που διαπράχθηκαν στη Συρία (spoiler: ήταν φυσικά ο Ασάντ, που υποστηρίζεται από τον Πούτιν). Αλλά, παρότι συμμετείχα σε ορισμένες ενέργειες αλληλεγγύης στη Συρία παλαιότερα, δεν νομίζω ότι είναι η θέση μου να μιλήσω για αυτή τη σύγκρουση τώρα. Υπάρχουν καλύτεροι άνθρωποι για να το κάνουν αυτό, και αν είναι διατεθειμένοι τότε μπορώ να τους πω: παρακαλώ, κάντε το.
Το παρόν κείμενο συντάχθηκε έπειτα από διαβουλεύσεις με άλλους συντρόφους της Ανατολικής Ευρώπης. Το υπογράφω με το όνομά μου, κυρίως για να μου δώσετε τη χαρά μιας κατηγορίας ότι «χρηματοδοτούμαι από τη CIA» ή κάτι τέτοιο, αλλά να σας ενημερώσω πως πολλοί αριστεροί της Ανατολικής Ευρώπης βρίσκονται στην ίδια γραμμή πλεύσης εδώ και καιρό.
Αυτό το κείμενο θα είναι λίγο χαοτικό και σας ζητώ προκαταβολικά να το ανεχτείτε αυτό. Όπως οι περισσότεροι ανατολικοευρωπαίοι, έτσι και εγώ έχω περάσει την τελευταία εβδομάδα περίπου ζώντας μέσα σε ένα είδος θολούρας, όπου οι κύκλοι ειδήσεων διαρκούν πραγματικά 24 ώρες, δεν υπάρχει ύπνος και το τηλέφωνο χτυπά συνεχώς. Ορισμένοι από τους φίλους μου, κυρίως από την κεντρική και ανατολική Ευρώπη, θέλουν να μοιραστούν τις ανησυχίες τους, οργανώνουν δίκτυα υποστήριξης, συλλέγουν χρήματα, οδηγούν τους ανθρώπους σε προσωρινά καταλύματα, δημοσιεύουν οδηγούς «Πώς-να-ξεφύγεις-από-την-Ουκρανία» [How-To-Flee-Ukraine] σε πολλές γλώσσες, μαγειρεύουν, οδηγούν φοβισμένους και εξαντλημένους ανθρώπους στην προσωρινή διαμονή τους. Πολλοί, δικαίως, εκφράζουν την αηδία τους για τη διαφορά στον τρόπο με τον οποίο το πολωνικό κράτος και η κοινωνία (και ευρύτερα, ευρωπαϊκά κράτη και κοινωνίες) προσεγγίζουν μια άλλη «προσφυγική κρίση» λίγο πιο βόρεια, στα τμήματα της Λευκορωσίας των πολωνικών συνόρων, ή την «προσφυγική κρίση» σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Κάποιοι αντιμετωπίζουν την πολύ πραγματική πιθανότητα να βρεθούν σύντομα μέσα στη μάχη. Άλλοι ανησυχούν για την οικογένειά τους αυτή τη στιγμή που βρίσκεται σε εμπόλεμη ζώνη, μερικοί βρίσκονται σε αυτή την εμπόλεμη ζώνη οι ίδιοι.
Όλοι είναι θυμωμένοι. Όλα είναι τόσο θλιβερά σε σημείο που είναι απίθανο να το συνειδητοποιήσει κανείς.
Κι ενώ εσείς ανταλλάσσετε καυτές λήψεις στο τουίτερ, εμείς είμαστε απασχολημένοι.
Κάθε μέρα ξυπνώ και η πρώτη σκέψη στο μυαλό μου είναι: ο ρωσικός στρατός εισβάλλει στην Ουκρανία. Έπειτα από λίγες μέρες νωθρής παρέλασης, φαίνεται ότι τώρα στοχεύουν σοβαρά στο Κίεβο. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα σκεφτώ τέτοιες προτάσεις σε ενεστωτικό χρόνο. Είναι τρομακτικό. Εσείς, οι Δυτικοί, δεν θα το πάθετε ποτέ. Εν μέρει επειδή οι περισσότεροι από εσάς έχετε μια εντελώς διαφορετική εμπειρία της ιστορίας, και είναι αυτή του να ζείτε τη ζωή σας μέσα σε μια κυρίαρχη χώρα. Εν μέρει επειδή δεν μπορείτε να κάνετε τον κόπο να ακούσετε, και ποτέ δεν το κάνετε. Είναι απλά άβολο για εσάς να πάρετε μια ιδέα που δεν θα ταιριάζει στην ήδη καθιερωμένη άποψή σας για τον Κόσμο και –ας το παραδεχτούμε– βαθιά μέσα σας οι περισσότεροι νομίζετε ότι οι ιδέες σας και οι αντιλήψεις σας είναι καλύτερες και πιο νομιμοποιημένες. Ο δυτικός εκλεκτισμός είναι ένα σκουλήκι μέσα στο μυαλό, ένα σκουλήκι απ’ το οποίο προσποιείσαι ότι δραπετεύεις, μόνο και μόνο για να παρελάσεις με τη γιάνκικη, βασιλική. Είσαι καλύτερος και πιο νομιμοποιημένος. Έχεις καλύτερες γνώσεις. Έχεις συνηθίσει να σε ακούνε. Δεν θα χρησιμοποιήσεις τη μετάφραση google, γιατί… «πώς γίνεται κάτι να μην είναι στα αγγλικά»; Τρόμος!
Αλλά και κάποιοι Δυτικοί μου τηλεφωνούν, οπότε κάνω ό,τι μπορώ για να εξηγήσω τα βασικά πράγματα με τα οποία μεγάλωσα και μερικά από τα πράγματα που μου μεταφέρθηκαν από τις προηγούμενες τραυματισμένες γενιές –ή ποια είναι η σωστή προφορά του Χάρκοβο. Ή, το χειρότερο: θέλουν να μου εξηγήσουν πως πρόκειται για μια σύγκρουση που δημιουργήθηκε από το ΝΑΤΟ ή, αν τυχαίνει να αισθάνονται πιο γενναιόδωροι, καταλήγουν σε κάποιου είδους ρητορική του τύπου «και οι δύο πλευρές φταίνε». «Κοιτάξτε, οι Ουκρανοί ανεμίζουν εθνικές σημαίες, είναι ΦΑΣΙΣΤΕΣ»! Αν μπορούσαμε να διαγράψουμε και να απορρίψουμε ολόκληρες τις περιοχές σας τόσο εύκολα όσο κάνετε εσείς για τις δικές μας, θα το κάναμε, αλλά δυστυχώς, το διαδίκτυο ελέγχεται και πάλι λίγο πολύ από εσάς. Μπράβο – η άμεση δράση αυτή τη στιγμή θα ήταν να αποσυνδεθείτε, τουλάχιστον οι διαδικτυακοί μας τοίχοι θα μολύνονταν λιγότερο.
Η έλλειψη γνώσης που έχετε σχετικά με τα ζητήματα της Ρωσίας και του υπόλοιπου κόσμου που παλαιότερα ήταν πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα είναι, ειλικρινά, εκπληκτική· εκπληκτική είναι όμως και η έλλειψη περιέργειας – επαίσχυντη.
Στο Λονδίνο και στο ευρύτερο Ηνωμένο Βασίλειο, έχετε συντρόφους που προερχόμαστε από όλες αυτές τις χώρες που εντάχθηκαν στην ΕΕ από το 2004 και μετά. Προφανώς δεν έχετε μπει ποτέ στον κόπο να προσπαθήσετε καν να καταλάβετε περί τίνος πρόκειται. Ήμασταν καλοί για κάποια πράγματα, κυρίως στην αριστερή αντανάκλαση του κυρίαρχου τροπαίου ενός “Πολωνού οικοδόμου” ή ενός “Λιθουανού καθαριστή” (καλοί, σκληρά εργαζόμενοι, απλοί άνθρωποι). Ήμασταν καλοί και για τα περισσότερα πρακτικά πράγματα. Αλλά ποτέ δεν ήμασταν αρκετά καλοί για να έχουμε πραγματικά άποψη: προφανώς ούτε καν για τα πράγματα με τα οποία μεγαλώσαμε! Είναι αυτή η ιδιαίτερη εκδοχή του οριενταλισμού που κρατάτε απέναντί μας, βλέποντάς μας σαν καθυστερημένους, ρατσιστές, πρωτόγονους, αλλά έντιμους – ξέρετε ακριβώς τι εννοούμε, παραδεχτείτε το.
Ήρθα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2004: πριν από 18 χρόνια. Πολιτιστικά, ήταν και εξακολουθεί να είναι μια πολύ παράξενη εμπειρία και ίσως μια μέρα θα γράψω κάτι γι’ αυτό. Μία από τις πτυχές αυτής της εμπερίας είναι η ανοχή, ή απλά η αποδοχή, των σοβιετικών εικόνων και συναισθημάτων (συναισθήματα και εικόνες, επιτρέψτε μου να επισημάνω, που δεν σας ανήκουν). Κάποια στιγμή, φτιάξατε τη σελίδα Κόκκινο Λονδίνο, μια σταλινική σελίδα, την πιο δημοφιλή αριστερή σελίδα του fb στη χώρα. Ανέχεστε γιγαντιαία πορτρέτα του Στάλιν και του Μάο στις πορείες της Πρωτομαγιάς και –διάολε!– το 2017 ανεχόσασταν τη σημαία ενός πράγματος που ονομάζεται Συριακό Σοσιαλιστικό Εθνικιστικό Κόμμα να πορεύεται στην διαδήλωση της Πρωτομαγιάς στο Λονδίνο, παρά το γεγονός ότι φαινόταν τελείως φασιστική ακόμη και χωρίς καμία γνώση για τη Συρία.
Για σένα είναι ένα αστείο που το βάζεις πάνω στην κούπα σου ή σε άλλα προϊόντα. Άντε γαμήσου, λοιπόν.
Δεκαετίες έπειτα από την κατάρρευση της ανατολικοευρωπαϊκής εκδοχής του κομμουνισμού και τη μετατροπή της Ρωσίας σε ένα σούπερ-καπιταλιστικό, αυταρχικό καθεστώς, εξακολουθείτε να ισχυρίζεστε ότι ο υπεύθυνος άνδρας πίσω από αυτό είναι ένα είδος «αντι-ιμπεριαλιστή» ήρωα, παρά το γεγονός ότι κάνει σχεδόν ό,τι μπορεί για να εξασφαλίσει τον δηλωμένο στόχο του για την ανοικοδόμηση της ρωσικής αυτοκρατορίας και πέρα από αυτήν. Παρομοίως, στο μυαλό σας, το ΝΑΤΟ και άλλοι δυτικοί οργανισμοί βρίσκονται πάντα στη λάθος πλευρά, και είναι πάντα οι δράστες όλων των κακών σε αυτόν τον κόσμο. Θα μπορούσατε, φυσικά –γκουγκλάρετέ το– αλλά γιατί να το κάνετε, όταν τέτοιες διανοητικές φιγούρες όπως ο Noam Chomsky, με τις επαίσχυντες, σχετικοποιημένες θέσεις του, σας λέει τι να σκεφτείτε.
Τις εβδομάδες που προηγούνταν από τη ρωσική εισβολή, οι Δυτικοί προσέφεραν αρκετά κείμενα στο freedomnews, προσπαθώντας σε αυτά να προωθήσουν αυτή την αφήγηση. Τα απέρριψα, καθώς ήταν ανέντιμοι και ειλικρινά αιφνιδιασμένοι. Σε απάντηση, ένας από αυτούς –κάποιος που είχε δημοσιεύσει άρθρο του παλιότερα–, μου έγραψε ρωτώντας «που ήσουν τα τελευταία 20 χρόνια;» και «το να είσαι Πολωνίδα δεν αποτελεί καθόλου απάντηση». Φυσικά, στο μυαλό τους, το «να είσαι Βρετανός» είναι αρκετό για να έχει κανείς ισχυρές απόψεις για ζητήματα που επηρεάζουν άλλα έθνη και τα σύνορα άλλων λαών. Όπως γνωρίζουμε, συνήθως τελειώνει πολύ καλά όταν οι Βρετανοί το κάνουν αυτό –έτσι δεν είναι;
Συνεπώς, επιτρέψτε μου να σας πω μερικά πράγματα σχετικά με τους ανατολικοευρωπαίους, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία:
Βλέπουμε το ΝΑΤΟ με εντελώς διαφορετικό τρόπο, και τολμώ να πω πολύ πιο περίπλοκο τρόπο. Δεν είμαστε οπαδοί του, και μπορούμε να συμφωνήσουμε μαζί σας σε πολλούς, πολλούς λόγους ώστε να το επικρίνουμε. Αλλά όταν λες «γάμα το ΝΑΤΟ» ή «τερματίστε την επέκταση του ΝΑΤΟ», αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι δεν σας ενδιαφέρει η ασφάλεια και η ευημερία των ανατολικοευρωπαίων φίλων, των οικογενειών μας και των συντρόφων μου. Είστε στην ευχάριστη θέση να θέσετε τη μαμά μου σε κίνδυνο για φτηνά πολιτικά επιχειρήματα που δεν θα μπορούσατε καν να διαχειριστείτε!
Όταν μιλάτε για «επέκταση», με όλα όσα υπονοεί αυτή η λέξη, στην πραγματικότητα, αναφέρεστε σε αυτή τη διαδικασία στην οποία η Ανατολική Ευρώπη, λόγω του ότι άλλες χώρες λάμβαναν αποφάσεις πάνω από το κεφάλι μας το 1945, κυριολεκτικά δενόταν γύρω από τη Ρωσία ζητώντας της να μας επιτρέψει να κάνουμε αυτό που θέλαμε να κάνουμε. Τελικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Ρωσία να υπογράψει κάτι που ονομάζεται Ιδρυτικός Νόμος για τις Αμοιβαίες Σχέσεις, τη Συνεργασία και την Ασφάλεια μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσικής Ομοσπονδίας [Founding Act on Mutual Relations, Cooperation and Security between NATO and the Russian Federation]. Αυτό συνέβη τον Μάιο του 1997 και η Ρωσία, τέλος, συμφώνησε σε αυτό που αποκαλείτε τώρα «επέκταση» υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτές οι προϋποθέσεις μας έκαναν ουσιαστικά μέλη δεύτερης κατηγορίας του ΝΑΤΟ, αλλά αυτό ήταν το μόνο που μπορούσαμε να πάρουμε και έτσι το κάναμε. Η Πολωνία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1999, οι χώρες της Βαλτικής ακολούθησαν το 2004. Και προς το παρόν, θέλω να μείνουν εκεί, και αυτό δεν έχει να κάνει και πολύ με την πολιτική, για να είμαι ειλικρινής. Έχει να κάνει περισσότερο με ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης –αλλά κι αυτό είναι κάτι που ίσως δεν καταλάβετε. Μιλάτε περισσότερο για την «επέκταση του ΝΑΤΟ» παρά για το γεγονός ότι είστε μέλη της χρηματοδότησής του.
Επιπλέον, μιλάτε για το πώς επιθυμείτε να σταματήσετε την «επέκταση του ΝΑΤΟ», αλλά δεν αναφέρετε πραγματικά ποια, ακριβώς, θα ήταν μια βιώσιμη εναλλακτική λύση σε αυτό.
Αυτό δεν είναι καθόλου αποδεκτό. Δείχνει απλώς το προνόμιό σας να μεγαλώνετε σε μια χώρα όπου η ιστορία της ζωής σας δεν ήταν γεμάτη με –καθόλου συναρπαστικά– ξεσπάσματα και επιθέσεις διαφόρων κλιμάκων αυτής της μεγάλης, απρόβλεπτης δύναμης που υποθέτει ότι μπορεί να μπει στον δρόμο οποιουδήποτε δεν ανήκει στο ΝΑΤΟ. Πείτε μου, πώς ακριβώς θα διασφαλίσετε την ασφάλειά μας; Ποια είναι αυτή η εναλλακτική λύση του ΝΑΤΟ την οποία υπερασπίζεστε; Σκεφτήκατε να μας ρωτήσετε τη γνώμη μας γι’ αυτό; Ή μόλις αποφασίσατε, όπως κάνατε πολλές φορές στην ιστορία σας, και σε πολλές άλλες χώρες, απ’ τις οποίες αισθανόσασταν ανώτεροι, ότι εσείς και οι ηγέτες σας θα ορίσετε τα χαρτιά στο τραπέζι, και εμείς απλά θα πρέπει να ακολουθούμε; Βγάλατε ήδη τον χάρακά σας για να σχηματίσετε ευθείες γραμμές πάνω στον χάρτη, μόνο που αυτή τη φορά πρόκειται για τον χάρτη του τόπου όπου μεγάλωσα.
Και αυτό πέρα από προσωπικό είναι και πολιτικό –αυτό που είναι πιο εξοργιστικό είναι ότι οι άνθρωποι που στηρίζουν αυτή τη δυτική απάτη είναι απολύτως οι ίδιοι που θα κλάψουν για τον Τραμπ μέσω τουίτερ, αλλά δεν θα σηκώσουν ούτε το δάχτυλάκι τους για να τον διώξουν! Δεν είστε κάποιοι στρατιώτες, είστε δειλοί! Και όταν είναι κανείς δειλός, τον μόνο αυτοσεβασμό που μπορεί να έχει είναι κάποια ηθική αρετή, ή ανωτερότητα. Μπορεί να σας φέρει εύκολους οπαδούς όλο αυτό, αλλά κοστίζει ζωές, κοστίζει πίστη, κοστίζει πολιτικό αποπροσανατολισμό, αναπαράγει την υποταγή.
Ο αντιφασισμός προστατεύει τους ανθρώπους από άτομα που κατέχουν δομική εξουσία. Αυτή τη στιγμή ένα τέτοιο άτομο είναι ο Πούτιν. Αν προστατεύεις την ηγεμονία του πάνω στην απέραντη και αυξανόμενη αυτοκρατορία του, αν είσαι ο «αλλά υπάρχει και αυτό, και το άλλο…» είσαι μέρος του επιτιθέμενου. Επομένως, σηκώστε ένα όπλο, ή οργανώστε έναν έρανο, ή καλωσορίστε έναν πρόσφυγα ή ακόμη προτιμότερα: απλώς, σκάστε. Αποσυνδεθείτε, αγγίξτε το γρασίδι έξω, αφήστε αυτόν τον πόλεμο για ανθρώπους που ξέρουν πραγματικά για τι αγωνίζονται. Αγωνίζεστε καλύτερα για τα likes – είναι ταπεινωτικό – για την Αριστερά γενικώς και για τις μελλοντικές γενιές που θα μείνουν αποθαρρυμένες, αντί να εμπνέονται να πολεμήσουν για έναν κόσμο χωρίς δικτάτορες. Ναι, οι ηγέτες σας είναι μερικοί από αυτούς, οπότε φροντίστε να τους καταρρίψετε. Δυστυχώς σπάνια εμπιστευόμαστε καν τους ηγέτες που θα βάζατε στη θέση τους. Αυτό είναι το επίπεδο πίστης που χάνετε.
Κοιτάξτε στον καθρέφτη, κατάστρεψτε τον ιμπεριαλιστή, έναν εξαιρετικό μπάτσο, μέσα στο κεφάλι σας. Καλή τύχη.
Ή, τουλάχιστον, μάθετε πώς να προφέρετε σωστά τα ονόματά μας.